Το μέγεθος της καταστροφής σε Θεσσαλία και Έβρο, περιοχές με σημαντική συνεισφορά σε πρωτογενή παραγωγή, φέρνει ελλείψεις σε προϊόντα, που αναμένεται να καλυφθούν απο εισαγωγές, σε μια συγκυρία, όμως, με τις τιμές πολλών εξ αυτών να κινούνται ανοδικά.
Οι πλημμύρες και οι καταστροφικές πυρκαγιές σε άκρως παραγωγικές περιοχές (Θεσσαλία, Πήλιο, Μεσόγεια Αττικής, Φθιώτιδα, Έβρος) έχουν επιφέρει σημαντικό πλήγμα σε μεγάλο μέρος της παραγωγής, γάλακτος, κρέατος, ελαιολάδου, σταφυλιών, οινοστάφυλων και βρώσιμων, αλλά και άλλων φρούτων, όπως και μήλων, όσο και λαχανικών, δημιουργώντας ένα “εκρηκτικό υπόστρωμα”, που μπορεί να τροφοδοτήσει περαιτέρω το σπιράλ ακρίβειας.
Ήδη, βέβαια, το Υπουργείο Ανάπτυξης έσπευσε με σχετική Υπουργική Απόφαση του αρμόδιου υπουργού και Βουλευτή Τρικάλων Κώστα Σκρέκα να προχωρήσει σε επέκταση του πεδίου εφαρμογής του θεσμικού πλαισίου για την περιστολή φαινομένων αθέμιτης κερδοφορίας σε όλα τα προϊόντα που είναι απαραίτητα για τη διατροφή και την αξιοπρεπή διαβίωση των καταναλωτών σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης που προκαλείται από θεομηνία
Με βάση την Υπουργική Απόφαση, επιβάλλεται πλαφόν στο περιθώριο μεικτού κέρδους στα επίπεδα του 2021 σε “κάθε άλλη κατηγορία προϊόντων που είναι απαραίτητα για τη διατροφή και την αξιοπρεπή διαβίωση των καταναλωτών, σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης που προκαλείται από φυσική ή τεχνολογική καταστροφή ή θεομηνία”.
Το πλαφόν ισχύει ήδη σε 68 κατηγορίες προϊόντων, όσα δηλαδή περιέχονται στο «Καλάθι του Νοικοκυριού», το «Καλάθι των Μαθητών» καθώς και τα «προϊόντα παραγωγής ζεστού νερού χρήσεως» (θερμοσίφωνες).
Μεγάλες καταστροφές
Ωστόσο με το μέγεθος της καταστροφής σε Θεσσαλία και Έβρο, περιοχές με σημαντική συνεισφορά σε πρωτογενή παραγωγή, είναι ερώτημα το τι θα συμβεί στο άμεσο μέλλον σε προϊόντα, που, αναπόφευκτα, λόγω της κατάστασης, θα καταγραφούν μεγάλες ελλείψεις.
Είναι ενδεικτικό ότι σε δηλώσεις τους αργά το βράδυ της Κυριακής ο πρόεδρος του ιστορικού Αγροτικού Συνεταιρισμού Ζαγοράς Πηλίου “Ζαγορίν”, Ιωάννης Κραββάρης περιέγραψε τη δύσκολη κατάσταση που αντιμετωπίζουν οι καλλιεργητές μήλων στα χωριά, που αποτελούν την “παραγωγική καρδιά” (Ζαγορά,Μακρυρράχη, Πουρί κα) με 3.000 και πλέον κατοίκους για σειρά φρούτων (κύρια της ποικιλίας Starking delicious). Συνολικά η περιοχή παράγει, περισσότερους από 9.000 τόνους μήλων ετησίως, από 12.000 στρέμματα με ένα εκατομμύριο δέντρα, που έχουν σημαντικά πληγεί. Συγκεκριμένα, όπως ανέφερε ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού, από τη βροχή και το χαλάζι που έπεσε ταυτόχρονα, καταστράφηκε ένα μέρος της παραγωγής, που ήταν να συλλεγεί σε περίπου μία εβδομάδα.
Επίσης σημαντική ζημιά έχει γίνει και στο φυτικό κεφάλαιο, αλλά και στην αγροτική οδοποιία, που αποτελεί το “κλειδί” για τη διενέργεια της συγκομιδής, Επίσης, ένα σημαντικό στοίχημα, τόσο για το σχεδιασμό της όσο και για το ύψος του κόστους του τελικού προϊόντος είναι η μεταφορά της εναπομείνασας παραγωγής στο Βόλο και τις άλλες αγορές εντός κι εκτός Ελλάδος, καθώς οι κατολισθήσεις και οι καταστροφές στο οδικό δίκτυο δυσκολεύουν την προσέγγιση των μεγάλων φορτηγών, που διασφαλίζουν την οικονομική και σε μεγάλες ποσότητες μεταφορά των φρούτων, από τα μεγάλα ψυγεία του Συνεταιρισμού στη Ζαγορά στις αγορές.
Επιπρόσθετα, μένει να φανεί με τις καταγραφές των ζημιών, το πόσο θα επηρεαστεί η παραγωγή της χώρας και σε άλλα προϊόντα, καθώς η Θεσσαλία, αλλά και ο Έβρος, είναι σημείο αιχμής για σειρά καλλιεργειών. Επίσης στην περιοχή της Θεσσαλίας αλλά και του Εβρου υπάρχουν σημαντρικές γαλακτοπαραγωγικές ζώνες, αλλά και μεγάλες εταιρείες μεταποίησης γάλακτος, αλλά και άλλων τορφίμων, που πέρα από την όποια ζημιά στις υποδομές τους, θα αντιμετωπίσουν ζητήματα με την τροφοδοσόα σε πρώτες ύλες. Σημειώνεται ότι η περιφέρεια αυτή έχει το 12% των γεωργικών εκτάσεων της Ελλάδας, χαρακτηρισμένη και ως “σιτοβολώνας” της Ελλάδας.
Συγκεκριμένα διαθέτει:
Σε σιτηρά, (κύρια σκληρό σιτάρι και κριθάρι) το 18% των εκτάσεων.
Σε ζαχαρότευτλα το 15,6% εκτάσεων.
Σε φρούτα- λαχανικά το 9,5% εκτάσεων.
Να σημειωθεί ότι στις περιοχές αυτές υπάρχει σχεδόν οι μισή παραγωγή σε μήλα, αχλάδια, που μάλιστα τώρα είναι η περίοδος συγκομιδής, αλλά και το ⅓ περίπου της παραγωγής σε φακές, όσπρια, σκληρό σιτάρι αλλά και μεγάλες καλλιέργειες σε κριθάρι. Παράλληλα, στη Θεσσαλία, με βάση πάντα την ΕΛΣΤΑΤ, είναι το 10% περίπου του ζωικού κεφαλαίου (πρόβατα, βοοειδή, χοιρινά, πουλερικά).
Αναλυτικά, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ η Θεσσαλία έχει:
Στα μήλα, το 43,5% συνόλου παραγωγής
Στα αχλάδια, το 63% συνόλου παραγωγής
Στα κάστανα, το 47,5% συνόλου παραγωγής
Στο σκληρό σιτάρι (ζυμαρικά), το 34% συνόλου παραγωγής
Στο καλαμπόκι, το 22% συνόλου παραγωγής
Στα ψυχανθή και ειδικά στις φακές, το 32% συνόλου παραγωγής
Ρεβύθια, το 33% συνόλου παραγωγής
Σε σχέση με την κτηνοτροφική παραγωγή η Θεσσαλία σε πανελλαδικό επίπεδο έχει:
το 10,6% συνόλου του πληθυσμού βοοειδών
το 9,6% συνόλου των προβάτων
Το 7,5% συνόλου της χοιροτροφικής παραγωγής
το 10,5% συνόλου της πτηνοτροφικής παραγωγής.
Εισαγωγές
Στο μεταξύ, πιθανή λύση για την αντιμετώπιση των προβλημάτων σε ελλείψεις είναι οι εισαγωγές. Ήδη, η κλιματική αλλαγή και η αύξηση της ζήτηση από τον τουρισμό οδήγησε σε αύξηση κατά 13,2% τις εισαγωγές φρούτων και λαχανικών το οκτάμηνο του 2023. έφτασαν τους 455,1 χιλιάδες τόνους έναντι των 402,1 χιλιάδων τόνων το ίδιο διάστημα του 2022, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε ο Σύνδεσμος Ελληνικών Επιχειρήσεων Εξαγωγής Διακίνησης Φρούτων-Λαχανικών και Χυμών, Incofruit Hellas.
Όπως σημειώνει ο Σύνδεσμος, το 2019 οι εισαγωγές φρούτων και λαχανικών είχαν καταγράψει ρεκόρ καθώς έφτασαν τους 433.620 τόνους, όταν το 2020 σημειώθηκε πτώση στους 396,1 χιλιάδες τόνους και το 2021 ακόμη μεγαλύτερη στους 359,3 χιλιάδες τόνους. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Incofruit Hellas αυτή η αύξηση κατά +5% του φετινού οκταμήνου έναντι του 2019 προδιαγράφει ότι σε ετήσια βάση το 2023 θα κλείσει με ρεκόρ στις εισαγωγές παράλληλα με το ρεκόρ της αφίξεως τουριστών στην χώρα μας.