ΥΓΕΙΑ

Μία ενδιαφέρουσα μελέτη μας εξηγεί γιατί ο καφές θέλει το γάλα του.

Η πρωτεϊνη του γάλακτος με τα αντιοξειδωτικά του καφέ διπλασιάζουν την αποτελεσματικότητα των ανοσοκυττάρων όσον αφορά στην καταπολέμηση των φλεγμονών σύμφωνα με νέα έρευνα. Η φλεγμονή είναι η φυσιολογική προστατευτική αντίδραση του σώματος σε τραυματισμούς ή μολύνσεις από βακτήρια και ιούς. Πρόκειται για τοπικό ή/και συστημικό αντιδραστικό μηχανισμό του σώματος με σκοπό την προστασία του έναντι εξωγεγενών βλαπτικών παραγόντων. Η κινητοποίηση των λευκών αιμοσφαιρίων με σκοπό την προστασία του οργανισμού έχει ως αποτέλεσμα την πρόκληση φλεγμονής.

Πηγή:newsbomb.gr

Όλοι λένε πως πρέπει να φοράμε κάτι στο κεφάλι γιατί όλη η θερμοκρασία φεύγει από εκεί. Είναι όμως αυτό αλήθεια;

Όλοι μας έχουμε εμπειρία από την μητέρα ή τον πατέρα μας που μας φώναζε από παλιά να φοράμε σκούφο στο κρύο για να μην την αρπάξουμε. Ισχύει όμως κάτι τέτοιο; Στέκει άραγε επιστημονικά αυτό; Είναι μία κλασική, χειμερινή συμβουλή της μαμάς: «βάλε σκούφο, γιατί το σώμα σου χάνει τη μισή θερμότητα από το κεφάλι». Πόσο ακριβές είναι αυτό; Αν και ένας σκούφος είναι απαραίτητος, τα μαθηματικά ίσως δεν είναι επακριβώς σωστά, απαντά ένας Αμερικανός ειδικός στην επείγουσα Ιατρική και την υποθερμία. Όπως εξηγεί ο Dr. Thomas Waters, από το Κέντρο Επείγουσας Ιατρικής της Cleveland Clinic, στο Οχάιο, οι απώλειες θερμότητες στο κρύο είναι ανάλογες με το ποσοστό του δέρματος που εκτίθεται στις χαμηλές θερμοκρασίες.

Πηγή:newsbomb.gr

Σε άνοδο είναι οι ιογενείς λοιμώξεις στα παιδιά το τελευταίο διάστημα στη χώρα μας. Η αύξηση στις γριπώδεις συνδρομές σύμφωνα με τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), αφορά στις ηλικιακές ομάδες 0-4 και 5-14 ετών.

O πυρετός και ο πονόλαιμος αποτελούν συχνό σύμπτωμα των ιογενών λοιμώξεων στα παιδιά. Η συνήθης αντιμετώπιση για τη μείωση του πυρετού περιλαμβάνει τη χορήγηση αντιπυρετικών φαρμάκων, όπως η παρακεταμόλη και η ιβουπροφαίνη. Η δόση του αντιπυρετικού φαρμάκου καθορίζεται πάντα από τον παιδίατρο και υπολογίζεται με βάση το βάρος του παιδιού.

Η παρακεταμόλη και η ιβουπροφαίνη είναι αποτελεσματικά αντιπυρετικά φάρμακα, λειτουργούν όμως με διαφορετικό τρόπο. Η παρακεταμόλη έχει καλύτερο προφίλ ασφάλειας (για παράδειγμα μπορεί να ληφθεί και με άδειο στομάχι ενώ η ιβουπροφαίνη όχι, δεν έχει περιορισμούς στη συγχορήγηση με άλλα φάρμακα κ.α.), προτιμάται στον πονοκέφαλο και ως πρώτη αγωγή έναντι του πυρετού, σε εναλλαγή με ιβουπροφαίνη εάν ο πυρετός επιμένει. Από την άλλη, η ιβουπροφαίνη καταπολεμά τις φλεγμονές και αντιμετωπίζει μεταξύ άλλων, καλύτερα τον πόνο από τα δόντια. Ωστόσο, έχει περισσότερους περιορισμούς στη χορήγησή της και πιθανούς παράγοντες κινδύνου.

Πότε δεν πρέπει να χορηγείται η ιβουπροφαίνη

Η ιβουπροφαίνη δεν είναι κατάλληλη για κάποιες ομάδες παιδιών. Σύμφωνα με τις οδηγίες του Εθνικού Συστήματος Υγείας της Βρετανίας (NHS) και του αμερικανικού Οργανισμού Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), η ιβουπροφαίνη πρέπει να αποφεύγεται σε παιδιά:

– με άσθμα,

– με σημάδια αφυδάτωσης,

– που έχουν παρουσιάσει κάποιο πρόβλημα στο στομάχι, την καρδιά, το συκώτι ή τα νεφρά,

– που έχουν αυξημένο κίνδυνο αιμορραγίας λόγω κάποιου προβλήματος υγείας,
που αντιμετωπίζουν φλεγμονώδη νόσο του εντέρου όπως η νόσος του Crohn ή η ελκώδης κολίτιδα,

– στα παιδιά με ανεμευλογιά.

Οι παρενέργειες είναι σπάνιες, όμως σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να είναι σοβαρές. Συμπτώματα μιας σοβαρής αλλεργικής αντίδρασης είναι: κνίδωση, πρήξιμο στο πρόσωπο, άσθμα (συριγμός), ερυθρότητα στο δέρμα, εξάνθημα, καταπληξία, φλύκταινες. Ως μη στεροειδές αντιφλεγμονώδες, έχει αυξημένο κίνδυνο για αιμορραγία του στομάχου.

Επίσης, η ιβουπροφαίνη αντενδείκνυται, εάν το παιδί λαμβάνει:

– αντιθρομβωτικά

– άλλα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ) όπως ασπιρίνη

– φάρμακα για την υψηλή πίεση

– στεροειδή όπως η δεξαμεθαζόνη

– κάποια αντιβιοτικά όπως οι κινολόνες

– αντικαταθλιπτικά.

Ιβουπροφαίνη και στρεπτόκοκκος Α

Πιθανή συσχέτιση της ιβουπροφαίνης με το διεισδυτικό στρεπτόκοκκο της ομάδας Α και άλλες βακτηριακές λοιμώξεις σε βρέφη, εντοπίζει μια πρόσφατη μελέτη ανασκόπησης, από επιστήμονες του πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης.

Σύμφωνα με τη μελέτη, έχει παρατηρηθεί αυξημένη συχνότητα σοβαρών βακτηριακών λοιμώξεων, μετά από χορήγηση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (ΜΣΑΦ) -η ιβουπροφαίνη είχε χρησιμοποιηθεί στο 94% των περιπτώσεων. Οι λοιμώξεις οφείλονταν κυρίως σε στρεπτόκοκκο της ομάδας Α, σε πνευμονικό στρεπτόκοκκο, σε χρυσίζοντα σταφυλόκοκκο και σε αιμόφιλο της ινφλουέντζας (μη τύπου Β).

Παρόμοιες παρατηρήσεις έχουν γίνει σε παιδιά και ενήλικες. Μια πιθανή εξήγηση, υποστηρίζει ότι με μια προηγούμενη εξασθένηση του ανοσοποιητικού συστήματος από ιογενείς λοιμώξεις, τα ΜΣΑΦ μπορεί να προκαλούν μια περιορισμένη ανοσοκαταστολή που μπορεί να επιτρέψει την εισβολή παθογόνων. Αυτό θα εξηγούσε ότι η χορήγηση ΜΣΑΦ συγκαλύπτει τα αρχικά συμπτώματα της πνευμονίας σε κάποιο βαθμό, καθυστερώντας τη διάγνωση και τη θεραπεία. Ενώ οι ιογενείς λοιμώξεις αποτελούν παράγοντα κινδύνου για βακτηριακές λοιμώξεις, η συμμετοχή των ΜΣΑΦ, όπως της ιβουπροφαίνης, σε αυτή τη διαδικασία μένει ακόμη να μελετηθεί, τονίζουν οι επιστήμονες. Πάντως, η καταστολή της φλεγμονώδους απόκρισης του σώματος λόγω ΜΣΑΦ είναι εύλογη, σημειώνουν.

Ειδικά για τα βρέφη, οι επιστήμονες τονίζουν ότι είναι απαραίτητη η ορθολογική χρήση φαρμάκων, σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού, και συστήνουν μόνο βραχυπρόθεσμη χρήση, μέχρι τρεις ημέρες, για τα ΜΣΑΦ ως αντιπυρετικά.

Πηγή:newsbomb.gr

Την άδεια ασκήσεως επαγγέλματος έχασε ένας γιατρός στο Βόλο, μετά από επώνυμες καταγγελίες για αντιεπιστημονικές μεθόδους κατά την πανδημία του κορονοϊού. 

Με ομόφωνη απόφασή του, ο Ιατρικός Σύλλογος Βόλου αφαίρεσε δια βίου την άδεια άσκησης επαγγέλματος ενός γιατρού μέλους του. Πρόκειται για την πρώτη φορά στα ιστορικά χρονικά, σε όλους τους ιατρικούς συλλόγους της χώρας, που αφαιρείται για πάντα η άδεια από γιατρό να ασκεί τα καθήκοντά του, σε μία υπόθεση που απασχολούσε το Σύλλογο της Μαγνησίας, από τον Δεκέμβριο του 2021.

Ο Ιατρικός Σύλλογος Βόλου, με συνεχείς συνεδριάσεις του Πειθαρχικού Συμβουλίου, αφαίρεσε από τον γιατρό διά βίου την άδεια ασκήσεως επαγγέλματος και του επέβαλε χρηματικό πρόστιμο, αλλά η ποινή είναι εφέσιμη, ενώ δεν έχει αναστέλλουσα δύναμη.

Ο συγκεκριμένος γιατρός, τον οποίο είχαν καταγγείλει για τουλάχιστον δύο υποθέσεις, ελεγχόταν από το Πειθαρχικό του Ιατρικού Συλλόγου Βόλου. Σύμφωνα με την πρώτη καταγγελία, χορηγούσε κοκτέιλ αντιβιοτικών, βιταμινών και ασπιρινών κaτά της covid-19. Επίσης, προέτρεπε τους ασθενείς να αρνηθούν νοσηλεία τους σε νοσοκομείο ενώ νοσούσαν από κορονοϊό. Υπήρξε και πάλι επώνυμη καταγγελία από κάτοικο του Βόλου σύμφωνα με την οποία έχασε τη σύζυγό του εξαιτίας των συμβουλών του συγκεκριμένου γιατρού. Όταν η γυναίκα μεταφέρθηκε για νοσηλεία στο νοσοκομείο, η κατάστασή της ήταν μη αναστρέψιμη, μέχρι που έφυγε από τη ζωή.

Στον Ιατρικό Σύλλογο Βόλου είχαν γίνει και άλλες καταγγελίες για τις μεθόδους του γιατρού, γι’ αυτό και η απόφαση για την αφαίρεση της άδειας άσκησης του ιατρικού επαγγέλματος ήταν ομόφωνη.

Πηγή:.newsbomb.gr

Με την ακρίβεια να «στραγγίζει» το πορτοφόλι μας πολύ γρηγορότερα από το αναμενόμενο, πολλοί αναζητούν τρόπους να παρατείνουν τη διάρκεια των τροφίμων προκειμένου να εξοικονομήσουν χρήματα.

Ένα τέτοιος τρόπος που υποτίθεται ότι διατηρεί το αβοκάντο φρέσκο για μεγαλύτερο διάστημα, έχει γίνει viral στο TikTok, τη δημοφιλή πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης.

Πηγή:newsbomb.gr

Το 2020 είχε εκτιμηθεί τα δύο πέμπτα του παγκόσμιου πληθυσμού ήταν είτε υπέρβαρα, είτε παχύσαρκα.

Μια νέα κατηγορία φαρμάκων, η glp-1, έχει ιδιαιτέρως υποσχόμενα αποτελέσματα στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας.

Η σεμαγλουτίδη που αναπτύχθηκε από τη δανική φαρμακευτική εταιρεία Novo Nordisk, οδήγησε σε απώλεια βάρους περίπου 15%, σε κλινικές δοκιμές του φαρμάκου. Το σκεύασμα πωλείται ήδη με την εμπορική ονομασία Wegovy στην Αμερική, τη Δανία και τη Νορβηγία και σύντομα θα διατεθεί και σε άλλες χώρες, σύμφωνα με τον Economist. 

Το Ozempic, μία έκδοση με μικρότερη δόση, αποτελεί φάρμακο για τον διαβήτη, αλλά χρησιμοποιείται «ανεπισήμως» για την απώλεια βάρους. Ένα ανταγωνιστικό φάρμακο glp-1, που παρασκευάζεται από την αμερικανική εταιρεία Eli Lilly και θα κυκλοφορήσει μέσα στο έτος, είναι ακόμη πιο αποτελεσματικό. Αναλυτές πιστεύουν ότι η αγορά των φαρμάκων glp-1 θα μπορούσε να φθάσει τα 150 δισ. δολάρια μέχρι το 2031, πλησιάζοντας τη σημερινή αγορά των φαρμάκων για τον καρκίνο. Ορισμένοι πιστεύουν ότι τα φάρμακα αυτά θα μπορούσαν να γίνουν τόσο κοινά όσο οι βήτα αναστολείς ή οι στατίνες.

Το 2020 είχε εκτιμηθεί τα δύο πέμπτα του παγκόσμιου πληθυσμού ήταν είτε υπέρβαρα, είτε παχύσαρκα. Μέχρι το 2035 το ποσοστό αυτό θα μπορούσε να αυξηθεί σε περισσότερο από το 50%, αγγίζοντας τα 4 δισεκατομμύρια υπέρβαρους ή παχύσαρκους ανθρώπους, σύμφωνα με την μη κυβερνητική οργάνωση World Obesity Federation. Οι πληθυσμοί που παρατηρείται η ταχύτερη αύξηση δεν ζουν στην πλούσια Δύση αλλά σε χώρες όπως η Αίγυπτος, το Μεξικό και η Σαουδική Αραβία. 

Η παχυσαρκία προκαλεί πλήθος προβλημάτων υγείας, όπως διαβήτη, καρδιακές παθήσεις και υψηλή αρτηριακή πίεση και συνδέεται με εγκεφαλικά επεισόδια, ουρική αρθρίτιδα και διάφορες μορφές καρκίνου. Το επιπλέον σωματικό βάρος συνδέεται επίσης με μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου από Covid-19.

Τυχαία ανακάλυψη

Τα νέα φάρμακα κατά της παχυσαρκίας ανακαλύφθηκαν τυχαία, όταν παρατηρήθηκε πως θεραπείες που προορίζονταν για διαβητικούς προκαλούσαν απώλεια βάρους. Η σεμαγλουτίδη μιμείται την απελευθέρωση ορμονών που διεγείρουν το αίσθημα πληρότητας που έχει κανείς μετά το φαγητό, μειώνοντας την όρεξη. Επίσης, μετριάζουν την ισχυρή παρόρμηση για φαγητό.

Η ζήτηση είναι ήδη μεγάλη και παρατηρείται επενδυτικό ενδιαφέρον. Η χρηματιστηριακή αξία της Novo Nordisk έχει διπλασιαστεί μέσα σε δύο χρόνια, στα 326 δισ. δολάρια, καθιστώντας την τη δεύτερη πιο πολύτιμη εισηγμένη φαρμακοβιομηχανία στον κόσμο.

Αναλυτές εκτιμούν ότι οι μισοί από τους παχύσαρκους Αμερικανούς που αναζητούν βοήθεια θα λαμβάνουν φάρμακα glp-1 μέχρι το τέλος της δεκαετίας. Αλλά, όπως συμβαίνει με κάθε νέο φάρμακο που υπόσχεται πολλά για τόσους πολλούς, υπάρχουν και παράγοντες αβεβαιότητας αναφορικά με την ασφάλεια και την υψηλή τιμή. 

Τι συμβαίνει με τις παρενέργειες;

Όπως σημειώνει ο Economist, οι πιθανές μακροπρόθεσμες συνέπειές αυτών των φαρμάκων δεν είναι ακόμη γνωστές. Στις χαμηλότερες δόσεις που συνταγογραφούνται για τον διαβήτη, οι παρενέργειες, όπως ο έμετος και η διάρροια, ήταν ήπιες. Όμως μπορεί να καταγραφούν και άλλες, καθώς τα φάρμακα χρησιμοποιούνται ευρύτερα και σε υψηλότερες δόσεις.

Δοκιμές σε ζώα έχουν δείξει υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης καρκίνου του θυρεοειδούς και η σεμαγλουτίδη σχετίζεται με μια σπάνια μορφή παγκρεατίτιδας. Λίγα είναι γνωστά για τις παρενέργειες της χορήγησης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή πριν από αυτή. 

Θα χρειαστούν πολλές και προσεκτικές μελέτες προτού δοθεί το «πράσινο φως», καθώς πολλοί ασθενείς ενδεχομένως να λαμβάνουν δόσεις glp-1 για μια ζωή: η διακοπή μιας υψηλής δόσης σεμαγλουτίδης συνδέεται με την επαναπρόσληψη μεγάλου μέρους του βάρους που έχει χαθεί. Ορισμένοι άνθρωποι φαίνεται να παίρνουν ακόμη και περισσότερο βάρος από αυτό που είχαν χάσει.

Μια άλλη ανησυχία είναι το κόστος. Στην Αμερική, το μηνιαίο κόστος για το Wegovy ανέρχεται σε περίπου 1.300 δολάρια, για το Ozempic σε περίπου 900 δολάρια. Ωστόσο εκφράζεται η αισιοδοξία πως, μακροπρόθεσμα, οι εταιρείες είναι πιθανό να συνάψουν συμφωνίες με κυβερνήσεις και παρόχους υγείας, ρίχνοντας το κόστος.

Η προοπτική των κερδών προσελκύει τον ανταγωνισμό. Η Amgen, η AstraZeneca και η Pfizer αναπτύσσουν ανταγωνιστικά φάρμακα. Και όταν οι πατέντες λήξουν, θα αναπτυχθούν γενόσημα φάρμακα σε χαμηλότερες τιμές.

Πηγή:kathimerini.gr

Η ημερήσια λήψη βιταμίνης D μπορεί να προλάβει και να αποτρέψει την εκδήλωση άνοιας, σύμφωνα με έρευνα των Πανεπιστημίων του Κάλγκαρι στον Καναδά και του Έξετερ στη Βρετανία.

Η ημερήσια λήψη βιταμίνης D μπορεί να προλάβει και να αποτρέψει την εκδήλωση άνοιας, σύμφωνα με έρευνα του Hotchkiss Brain Institute του καναδικού Πανεπιστημίου του Κάλγκαρι και του βρετανικού Πανεπιστημίου του Έξετερ.

Οι επιστήμονες, που βρίσκονται πίσω από αυτήν την έρευνα, ανέλυσαν τη σχέση ανάμεσα στην κατανάλωση συμπληρωμάτων βιταμίνης D και στην εμφάνιση άνοιας σε περισσότερα από 12.388 άτομα στις ΗΠΑ.

Η διάμεση ηλικία όσων συμμετείχαν στην έρευνα ήταν τα 71 έτη. Στο σύνολό τους, δε, όσοι συμμετείχαν στην έρευνα δεν είχαν εμφανίσει συμπτώματα άνοιας όταν ξεκίνησαν οι σχετικές μελέτες.

Από τους συμμετέχοντες στην έρευνα, το 37% ή αλλιώς 4.637 άτομα έπαιρναν συμπληρώματα διατροφής με βιταμίνη D ημερησίως. Σε αυτήν την ομάδα που έπαιρνε βιταμίνη D, οι περιπτώσεις που εμφάνισαν στην πορεία άνοια ήταν κατά 40% λιγότερες από ό,τι στην άλλη ομάδα όσων δεν έπαιρναν συμπληρώματα βιταμίνης D.

Από τα 12.388 που πήραν μέρος στην έρευνα, τα 2.696 εμφάνισαν άνοια μέσα στο διάστημα μίας δεκαετίας. Από όσους εμφάνισαν άνοια, δε, το 75% δεν έπαιρνε βιταμίνη D.  

Πηγή:kathimerini.gr

Για να κατανοήσουν καλύτερα τη λειτουργία του εγκεφάλου, ερευνητές συνέλεξαν δεδομένα εγκεφαλικής σάρωσης από πλήθος μεμονωμένων ερευνών, με ένα συνολικό δείγμα 101.457 εγκεφάλων σε κάθε ηλικιακό στάδιο της ζωής.

Γερνάει ο εγκέφαλος; Κι αν ναι, με τι ρυθμό; Πότε φτάνει στην κορύφωση της ακμής του; Και μπορεί ένας 65χρονος να κρατήσει νεανικό τον εγκέφαλό του; 

Παρότι μετρήσεις, όπως ύψους και βάρους, δίνουν μια σχετικά σαφή εικόνα της ανθρώπινης σωματικής ανάπτυξης, πολύ λιγότερα είναι μετρήσιμα και άρα γνωστά στην περίπτωση της εγκεφαλικής ανάπτυξης. 

Για να κατανοήσουν καλύτερα τη λειτουργία του, μια διεθνής ομάδα ερευνητών συνέλεξε δεδομένα εγκεφαλικής σάρωσης από πλήθος μεμονωμένων ερευνών, με ένα συνολικό δείγμα 101.457 εγκεφάλων σε κάθε ηλικιακό στάδιο της ζωής. Η τομογραφία του νεότερου εγκεφάλου ανήκε σε ένα έμβρυο 16 εβδομάδων, και του γηραιότερου σε έναν αιωνόβιο.

Από το τεράστιο αυτό εύρος δεδομένων προέκυψαν κάποια εντυπωσιακά στοιχεία. 

• Το πάχος του εγκεφαλικού φλοιού, του γεμάτου πτυχώσεις εξωτερικού στρώματος του εγκεφάλου που ευθύνεται για διαδικασίες όπως η γλώσσα, η αντίληψη και η συνείδηση, φτάνει στην κορύφωσή του στην ηλικία των δύο χρόνων. 
• Ο όγκος της φαιάς ουσίας που αποτελείται από κυτταρικά σώματα των νεύρων, κορυφώνεται όταν είμαστε παιδιά, σε ηλικία περίπου επτά χρόνων. 
• Η λευκή ουσία, που αποτελείται από συνδέσεις μεταξύ των νευρώνων που επιτρέπουν στις περιοχές του εγκεφάλου να επικοινωνούν γρήγορα, φτάνει στο αποκορύφωμά της περίπου στην ηλικία των τριάντα, και αρχίζει να φθίνει αργότερα στην ενήλικη ζωή. 
• Το μέγεθος των κοιλιών, των γεμάτων με υγρό κοιλοτήτων του εγκεφάλου, αυξάνεται ραγδαία σε μεταγενέστερη ηλικία – με το μεγαλύτερο μέγεθος να σχετίζεται με κάποιες νευροεκφυλιστικές νόσους. 

«Οι απόλυτες διαφορές στο μέγεθος αυτών των χαρακτηριστικών είναι κάπως επουσιώδεις. Είναι χρήσιμες όσον αφορά τη χαρτογράφηση μιας αναφοράς για κάθε ηλικία, δεδομένες της δυναμικότητας αυτών των διαδικασιών» εξηγεί ο Τζέικομπ Ζάιτλιτς, εκ των επικεφαλής της έρευνας και ερευνητικός επιστήμονας στο Ινστιτούτο Ζωής Εγκεφάλου του πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια. 

Η ανάπτυξη του εγκεφάλου γίνεται όλο και πιο ευμετάβλητη όσο μεγαλώνουμε. Ακόμη και διαφορετικά σημεία του εγκεφάλου, όπως οι περιοχές που ορίζουν την όραση ή τον λόγο, φτάνουν στα δικά τους ορόσημα σε διαφορετικές ηλικίας, σημειώνει ο Σαχάρ Αχμάντ, ερευνητής στο Ιατρική Σχολή UNC με εξειδίκευση στη νευροαπεικόνιση της εγκεφαλικής ανάπτυξης. 

Βρεφική ηλικία

Οι εγκέφαλοι των μωρών είναι σα σφουγγάρια, ρουφώντας κάθε είδος πληροφορίας από τον κόσμο που τα περιβάλλει. 

Για παράδειγμα, τον πρώτο χρόνο ζωής τους, τα μωρά μπορούν να μάθουν οποιαδήποτε γλώσσα, παρότι η ικανότητα αυτή περιορίζεται γρήγορα με βάση τους ήχους ή τα σημάδια που ακούν ή βλέπουν. 

Επιπλέον, σε εξέλιξη βρίσκονται σημαντικές κυτταρικές και γενετικές διαδικασίες. Ενώ οι περισσότεροι νευρώνες δημιουργούνται με τη γέννηση, άλλα είδη κυττάρων στον εγκέφαλο, όπως τα γλοία, αναπτύσσονται και ωριμάζουν ραγδαία κατά τα πρώτα χρόνια ζωής. Τα νευρογλοιακά κύτταρα συνεχίζουν να ωριμάζουν για πολλές δεκαετίες. 

2-10 χρόνων 

Ξεκινώντας περίπου στους 18 μήνες του μωρού, ο εγκέφαλος στρέφεται προς τη μάθηση, που περιλαμβάνει τόσο την ενίσχυση σημαντικών συνδέσεων, όσο και τη μείωση αυτών που δε χρησιμοποιούνται. 

Τα μωρά χάνουν περίπου το ήμισυ των εγκεφαλικών συνάψεων που είχαν μόλις δημιουργηθεί, σε μια διαδικασία που ονομάζεται «συναπτικό κλάδεμα» και τους επιτρέπει να προτάξουν πιο βασικές και περίπλοκες λειτουργίες. Παράλληλα συντελείται και η μυελίνωση, η διαδικασία κατά την οποία τμήματα των νευρώνων μονώνονται από μια λιπαρή πρωτεΐνη, τη μυελίνη που αυξάνεται ραγδαία στην παιδική ηλικία και μετά.

Εφηβεία, 10-19 

Από την ηλικία των 10 έως τα 19, υπάρχουν δυναμικές αλλαγές στα εγκεφαλικά δίκτυα που εμπλέκονται στην εκμάθηση του τρόπου επεξεργασίας των συναισθημάτων και των κινήτρων, καθώς οι έφηβοι αρχίζουν να απομακρύνονται από την ασφάλεια της οικογενειακής εστίας.

«Κατά την εφηβεία, πρέπει να μάθεις να τα βγάζεις πέρα μόνος σου καθώς δεν έχεις την ίδια προστασία από τους γονείς όπως είχες σε νεότερη ηλικία. Μαθαίνοντας τα όρια των κοινωνικών κανόνων είναι ακριβώς αυτό που ορίζει την εφηβεία, προετοιμάζοντας το άτομο να γίνει ένας λειτουργικός ενήλικας» εξηγεί ο Μ.Τ Κάσεϊ, καθηγητής νευροεπιστημών στο Barnard College. 

20-39 

Από τα 25 έως τα 29 θεωρείται συχνά πως η εγκεφαλική εξέλιξη έχει φτάσει στην κορύφωσή της. Ο μύθος αυτός εδράζεται εν μέρει στην παρατήρηση πως η λευκή ουσία, υποκατάστατο «ταχύτητας» στην επεξεργασία πληροφοριών φτάνει σε αυτές τις ηλικίες στο αποκορύφωμά της. 

Ωστόσο, λένε οι επιστήμονες, ο εγκέφαλος δεν έχει τελειώσει με την ανάπτυξή του. 

Καθώς ο εγκέφαλος περνά στα 30 και τα 40, η συναπτική πλαστικότητα, η ικανότητα  του νευρικού συστήματος να αλλάζει τη δομή και τη λειτουργία του καθ ‘όλη τη ζωή του ως απάντηση στις αλλαγές της ζωής, πιστεύεται πως επαναπροσδιορίζεται, κάθε άλλο παρά μειώνεται. 

«Το σύστημα απλώς αρχίζει να λειτουργεί διαφορετικά. Μετακινείται σε κάτι ίσως λίγο πιο στρατηγικό και μακροπρόθεσμο σε σχέση με το “πρέπει να θυμάμαι ακριβώς τι είναι αυτό και να είμαι γρήγορος και έξυπνος όπως ήμουν στα 20 μου”» εξηγεί ο Μαρκ Χάρνετ, αναπληρωτής καθηγητής εγκεφαλικών και γνωστικών επιστημών στο ΜΙΤ, ο οποίος μελετά τον τρόπο με τον οποίο οι νευρώνες επικοινωνούν σε κυκλώματα και δίκτυα που διέπουν σύνθετες συμπεριφορές.

40 και άνω

Όταν χάνουμε τα κλειδιά μας ή ξεχνάμε ένα όνομα, ενδέχεται να αγχωθούμε πως ο εγκέφαλός μας δε λειτουργεί όπως πριν. Ωστόσο, νέα έρευνα καταρρίπτει την πεποίθηση ότι η πλαστικότητα, η ικανότητα του εγκεφάλου να ανταποκρίνεται στις αλλαγές, μειώνεται στον εγκέφαλο των ενηλίκων και των γηραιότερων. 

Μελέτη του Χάρνετ έδειξε πρόσφατα την παρουσία «σιωπηλών συνάψεων», συνδέσεων δηλαδή που παραμένουν ανενεργές μέχρι να ενεργοποιηθούν για τη διαμόρφωση νέων αναμνήσεων σε ενήλικα ποντίκια. Οι συνάψεις αυτές έχουν συνδεθεί με την πρώιμη ανάπτυξη, ωστόσο ο Χάρνετ και οι συνεργάτες του επιβεβαιώνουν την ευρεία παρουσία τους στους ανθρώπινους εγκεφάλους ενηλίκων σε διάφορες ηλικίες. 

Τα ευρήματα αυτά, που καταδεικνύουν πως ο εγκέφαλος μπορεί να αλλάξει δυναμικά στην ενήλικη ζωή, αλλάζει τον τρόπο που οι επιστήμονες βλέπουν την εγκεφαλική γήρανση. 

«Όλοι νιώθουν πως η πλαστικότητα εξαφανίζεται καθώς μεγαλώνουμε και οι νευρώνες απλώς πεθαίνουν. Εδώ διαπιστώνουμε κάτι πραγματικά ισχυρό. Υπάρχουν όλες αυτές οι σιωπηλές συνάψεις και όλη αυτή η επιπλέον δυνατότητα πλαστικότητας στον εγκεφαλικό φλοιό των ενηλίκων. Αυτό είναι απίθανο, δεν γνωρίζαμε πως υπήρχε, είναι συναρπαστικό» δηλώνει ο Χάρνετ. 

Από τα 40 και μετά, η ζωή στρέφεται σε πιο απαιτητικούς ρόλους της ενηλικίωσης – καριέρα, οικογένεια και προσφορά στην επόμενη γενιά. Εμπειρίες όπως η έκθεση στο άγχος και οι αυξημένες τοξίνες μπορούν να επηρεάσουν δραστικά την ανάπτυξη και τη γήρανση του εγκεφάλου. 

Ένας 50χρονος που έχει έντονη κοινωνική ζωή και ασκείται τακτικά, ταξιδεύει ή εμπλέκεται σε δραστηριότητες εθελοντισμού ίσως έχει «νεότερο» εγκέφαλο από έναν 50χρονο πιο απομονωμένο από το σύνολο που σπανίως συμμετέχει σε κοινές διαδικασίες. 

65 και μετά 

Αργότερα στη ζωή, ο εγκέφαλος συρρικνώνεται σε μέγεθος και μπορεί να αρχίσει να φθίνει σε λειτουργία. Ωστόσο, πολλά άτομα μεγαλύτερης ηλικίας έχουν τη ευχέρεια μεγαλύτερης σοφίας, βασισμένης σε μια ολόκληρη ζωή εμπειριών.

«Δε μιλάμε μόνο για ποιότητα και ποσότητα τού ύπνου, αλλά και για συχνότητα, το να κοιμόμαστε δηλαδή το ίδιο καλά τη μία νύχτα μετά την άλλη»

Πέντε καλές συνήθειες ύπνου μπορούν να προσθέσουν επιπλέον πέντε χρόνια στη ζωή ενός άνδρα και 2,5 στη ζωή μιας γυναίκας, αποκαλύπτει νέα έρευνα. 

«Αν οι άνθρωποι ακολουθήσουν όλες αυτές τις ιδανικές συμπεριφορές ύπνου, είναι πιθανότερο να ζήσουν περισσότερο. Αν μπορέσουμε να βελτιώσουμε συνολικά τον ύπνο και να αναγνωρίσουμε πως οι διαταραχές είναι σημαντικές, ίσως καταφέρουμε να αποτρέψουμε την πρόωρη θνησιμότητα» εξηγεί ο συνεπικεφαλής της έρευνας, δρ. Φρανκ Κιαν, κλινικός συνεργάτης στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ. 

Οι πέντε συστάσεις για υγεία στον ύπνο

• Αρχικά, λένε οι επιστήμονες, πρέπει να κοιμόμαστε επτά ή οκτώ ώρες κάθε βράδυ, ακόμη κι αν οι σύγχρονοι ρυθμοί ζωής δεν το επιτρέπουν.
• Ωστόσο, ο ύπνος αυτός πρέπει να είναι ουσιαστικός. Όχι να παραμένουμε απλώς περισσότερες ώρες στο κρεβάτι, αλλά να κοιμόμαστε απρόσκοπτα και ξεκούραστα πιο συχνά.
• Αυτό σημαίνει πως για τουλάχιστον δύο φορές εβδομαδιαίως δεν πρέπει να ξυπνάμε κατά τη διάρκεια τού βραδινού ύπνου ή να δυσκολευόμαστε να κοιμηθούμε.
• Επιπλέον, για τουλάχιστον πέντε ημέρες την εβδομάδα πρέπει να ξυπνάμε ξεκούραστοι το πρωί.
• Και τέλος, δεν πρέπει να παίρνουμε φάρμακα που μας βοηθούν να κοιμηθούμε. 

«Δε μιλάμε μόνο για ποιότητα και ποσότητα τού ύπνου, αλλά και για συχνότητα, το να κοιμόμαστε δηλαδή το ίδιο καλά τη μία νύχτα μετά την άλλη» εξηγεί ο Ρατζ Ντασγκούπτα, αναπληρωτής καθηγητής κλινικής ιατρικής στην Ιατρική Σχολή Keck του Πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνιας – ο οποίος δε συμμετείχε στη συγκεκριμένη έρευνα. 

«Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει πως η αστάθεια στο χρόνο και τη διάρκεια τού ύπνου συνδέονται με μεταβολικές και ανωμαλίες και υψηλότερο κίνδυνο εκδήλωσης καρδιαγγειακών νοσημάτων. Η προτροπή για τη διατήρηση ενός τακτικού προγράμματος ύπνου με σταθερή διάρκεια ίσως είναι ένα σημαντικό μέρος των συστάσεων στον τρόπο ζωής για την αποτροπή καρδιακών παθήσεων» προσθέτει ο ίδιος. 

Η προκαταρκτική έρευνα που παρουσιάστηκε την Πέμπτη σε ετήσιο συνέδριο του Αμερικανικού Κολλεγίου Καρδιολογίας, ανέλυε δεδομένα από τουλάχιστον 172.000 ανθρώπους που απάντησαν σε ερωτηματολόγια για τον ύπνο τους μεταξύ 2013 – 2018 – με τις ετήσιες έρευνες να πραγματοποιούνται από το CDC (Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών των ΗΠΑ) και το Εθνικό Κέντρο Στατιστικής Υγείας. 

Οι διαφορές μεταξύ γυναικών-ανδρών

Σε κάθε μία από τις πέντε αυτές υγιεινές συνήθειες ύπνου -το να κοιμάται κανείς εύκολα, να μην ξυπνά τα βράδια, ο ύπνος να διαρκεί επτά με οκτώ ώρες, να ξυπνά ξεκούραστος και να μην παίρνει υπνωτικά- δόθηκε ένας αριθμός. Και οι άνθρωποι κλήθηκαν να απαντήσουν σε πόσες από αυτές τις συνήθειες ανταποκρίνονταν. 

Περίπου τέσσερα χρόνια αργότερα, οι ερευνητές συνέκριναν τα αποτελέσματα αυτά με τα στοιχεία του αρχείου εθνικού δείκτη θανάτων, ώστε να διαπιστώσουν αν κάποιες από αυτές τις συμπεριφορές ύπνου συνέβαλαν σε πρόωρο θάνατο από συγκεκριμένες ασθένειες ή οποιαδήποτε άλλη αιτία. 

Στη συνέχεια, οι ερευνητές συνυπολόγισαν άλλες πιθανές αιτίες που αύξαναν τον κίνδυνο θανάτου -όπως η κατανάλωση αλκοόλ, η χαμηλότερη κοινωνικο-οικονομική κατάσταση και υπάρχουσες ασθένειες. 

Σε σύγκριση με τα άτομα που είχαν μηδέν έως έναν ευνοϊκό παράγοντα ύπνου, εκείνοι που είχαν και τους πέντε είχαν 30% λιγότερες πιθανότητες να πεθάνουν για οποιονδήποτε λόγο.

«Σε σύγκριση με τα άτομα που είχαν από μηδέν έως ένα καλές συνήθειες ύπνου, όσοι πληρούσαν και τις πέντε προϋποθέσεις, είχαν λιγότερες πιθανότητες

• κατά 30% να πεθάνουν από οποιονδήποτε λόγο,
• κατά 21% να πεθάνουν από καρδιαγγειακές ασθένειες,
• κατά 19% να πεθάνουν από καρκίνο και
• κατά 40% να πεθάνουν από αιτίες άλλες

Οι άνδρες που ακολουθούσαν και τις πέντε αυτές συστάσεις καλού ύπνου, είχαν προσδόκιμο ζωής κατά 4,7 χρόνια μεγαλύτερο από τα άτομα που δεν είχαν κανένα ή μόνο ένα από τα πέντε στοιχεία ύπνου, σύμφωνα με τη μελέτη.

Στις γυναίκες, ο αντίκτυπος των υγιεινών συνηθειών ύπνου ήταν πολύ χαμηλότερος. Όσες ακολουθούσαν και τις πέντε συνήθειες ύπνου κέρδισαν 2,4 χρόνια σε σύγκριση με εκείνες που δεν ακολουθούσαν καμία ή μόνο μία.

Πηγή:kathimerini.gr

Οι άνθρωποι που κάνουν καθημερινή χρήση κάνναβης διατρέχουν 34% μεγαλύτερο κίνδυνο για νόσο της στεφανιαίας αρτηρίας, σε σύγκριση με εκείνους που δεν ήταν ποτέ χρήστες

Η κάνναβη γίνεται ολοένα πιο δημοφιλής διεθνώς, τόσο για ιατρικούς όσο και για ψυχαγωγικούς λόγους, αλλά μία νέα αμερικανική επιστημονική μελέτη, η μεγαλύτερη του είδους της, προειδοποιεί ότι η συχνή χρήση της ενέχει κινδύνους για την καρδιά. Οι άνθρωποι που κάνουν καθημερινή χρήση κάνναβης (μαριχουάνας), διατρέχουν 34% μεγαλύτερο κίνδυνο για νόσο της στεφανιαίας αρτηρίας, σε σύγκριση με εκείνους που δεν ήταν ποτέ χρήστες.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον δρα Ισάν Παραντζίπε του Πανεπιστημίου Στάνφορντ της Καλιφόρνια, οι οποίοι έκαναν τη σχετική ανακοίνωση στο Παγκόσμιο Συνέδριο Καρδιολογίας στις ΗΠΑ, μελέτησαν στοιχεία για 175.000 ανθρώπους. Διαπιστώθηκε ότι η καθημερινή χρήση κάνναβης αυξάνει κατά το ένα τρίτο περίπου τον κίνδυνο στεφανιαίας νόσου, ενώ η πιο αραιή χρήση (περίπου μια φορά τον μήνα) δεν αυξάνει ιδιαίτερα τον κίνδυνο. Η έρευνα δεν έκανε διάκριση ανάμεσα σε διαφορετικές μορφές της κάνναβης (που καπνίζεται, τρώγεται κλπ).

«Βρήκαμε ότι η χρήση κάνναβης συνδέεται με στεφανιαία νόσο και φαίνεται ότι όσο πιο συχνή είναι η χρήση, τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος για την καρδιά. Από άποψη δημόσιας υγείας, η μελέτη δείχνει ότι υπάρχουν πιθανώς ορισμένες επιβλαβείς επιπτώσεις της κάνναβης που δεν είχαν αναγνωριστεί έως τώρα και είναι κάτι που οι άνθρωποι θα πρέπει να πάρουν υπόψη τους», δήλωσε ο δρ Παραντζίπε.

Καθώς η κάνναβη τείνει να νομιμοποιηθεί σε περισσότερες αμερικανικές πολιτείες και χώρες, η νέα έρευνα αναδεικνύει τις πιθανές καρδιαγγειακές επιπτώσεις της σε βάθος χρόνου. Η στεφανιαία νόσος είναι η συχνότερη μορφή καρδιοπάθειας και συμβαίνει όταν οι αρτηρίες που τροφοδοτούν με αίμα την καρδιά, υφίστανται στένωση λόγω δημιουργίας πλάκας χοληστερόλης στο εσωτερικό τους. Η νόσος προκαλεί πόνο στο στήθος, δύσπνοια και κόπωση, ενώ μπορεί να οδηγήσει και σε έμφραγμα.

Προηγούμενες μικρότερες έρευνες είχαν παράσχει ενδείξεις ότι το κάπνισμα κάνναβης μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για έμφραγμα, εγκεφαλικό και άλλα καρδιαγγειακά επεισόδια, ιδίως μεταξύ των νεότερων ανθρώπων, κάτι που έρχεται να επιβεβαιώσει η νέα μεγαλύτερη μελέτη. Η διαταραχή της χρήσης κάνναβης είναι μια αναγνωρισμένη ψυχιατρική διαταραχή που αφορά την συχνή χρήση κάνναβης και την εξάρτηση από αυτήν.

Η τετραϋδροκανναβινόλη (THC), το ψυχοδραστικό μόριο της κάνναβης, δρα στους κυτταρικούς υποδοχείς που υπάρχουν στο κεντρικό σύστημα, στην καρδιά και στα αιμοφόρα αγγεία. Η δράση αυτή διευκολύνει την πρόκληση φλεγμονής και τη συσσώρευση πλάκας στις αρτηρίες, με τελικό αποτέλεσμα τη στεφανιαία νόσο. Το ίδιο αποτέλεσμα πάντως δεν συμβαίνει κατ’ ανάγκη με την κανναβιδιόλη (CBD), ένα άλλο δραστικό συστατικό της κάνναβης, η οποία περιλαμβάνεται συνήθως σε προϊόντα που δεν περιέχουν τετραϋδροκανναβινόλη.

Πηγή:kathimerini.gr