Η συμφωνία που αφορά την παραχώρηση του λιμένα Ηγουμενίτσας κυρώθηκε από Ελληνική Βουλή.
Η Σύμβαση Παραχώρησης περιλαμβάνει τη μεταβίβαση του 67% των μετοχών του Οργανισμού Λιμένα Ηγουμενίτσας Α.Ε. (ΟΛΗΓ) στον όμιλο Grimaldi Euromed S.p.A. – Μινωικές Γραμμές ΑΝΕ – Επενδυτική Κατασκευαστική Εμπορική και Βιομηχανική Α.Ε., ένα θέμα που προκάλεσε έντονες συζητήσεις και πολιτικές αντιδράσεις.
Το σχέδιο νόμου ψηφίσθηκε κατά πλειοψηφία επί της αρχής, κατ’ άρθρων και στο σύνολο. Υπέρ του νομοσχεδίου ψήφισε η ΝΔ, ενώ τα κόμματα της αντιπολίτευσης το καταψήφισαν.
Ο υφυπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Ιωάννης Παππάς, ολοκληρώνοντας τη συζήτηση σχολίασε την καταψήφιση των κομμάτων -πλην της ΝΔ- του νομοσχεδίου, λέγοντας ότι «περίμενα μια πιο θαρραλέα αντιπολίτευση σε ένα ζήτημα όπως αυτό, το οποίο συζητάμε, γιατί πιστεύω πραγματικά ότι είναι μια καλή εξέλιξη για το λιμάνι της Ηγουμενίτσας, μια καλή εξέλιξη για την κοινωνία της πόλης, μια καλή εξέλιξη για την Ήπειρο».
Ο υφυπουργός, επανέλαβε πως η συμφωνία αυτή «διασφαλίζει ότι ο λιμένας Ηγουμενίτσας παραμένει δημόσιος» και «εξασφαλίζει την πρόσβαση των χρηστών σε αυτόν, στο μέτρο που επιτρέπεται σύμφωνα με την εφαρμοστέα κείμενη νομοθεσία. Το λιμάνι της Ηγουμενίτσας δεν πωλείται. Η διαχείρισή του παραχωρείται στον επενδυτή μέχρι το 2062 και η Τοπική Αυτοδιοίκηση και η τοπική κοινωνία ωφελούνται πολλαπλώς».
Η θέση του κ. Παππά κινήθηκε στο ίδιο μήκος κύματος με αυτήν που εξέφρασε στην αρχή της συζήτησης ο αρμόδιος υπουργός, Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης.
Σχετικά με το εάν ο επενδυτής θα κάνει ή όχι τα έργα ανάπτυξης που προβλέπονται στο master plan, o υφυπουργός είπε πως «κάθε λογικός άνθρωπος αντιλαμβάνεται ότι το συμφέρον του επενδυτή ταυτίζεται με την ανάπτυξη της περιοχής, που μπορεί να γίνει μόνο με επενδύσεις».
Ο εισηγητής της Νέας Δημοκρατίας Βασίλης Γιόγιακας αναφέρθηκε στα στοιχεία τα οποία αποδεικνύουν την επιτυχία της διαγωνιστικής διαδικασίας όπως είναι το υψηλό τίμημα των 84,2 εκατομμυρίων ευρώ που κατέβαλε ο επενδυτής και το οποίο ισοδυναμεί με περισσότερες από 50 φορές τα κέρδη προ φόρων του ΟΛΗΓ το 2022. Τόνισε την υποχρέωση του επενδυτή να υποβάλει επικαιροποιημένο Προγραμματικό Σχέδιο Ανάπτυξης εντός 9 μηνών από την ολοκλήρωση της συμφωνίας και το οποίο τελεί υπό την έγκριση του Ελληνικού Δημοσίου. Ειδικά για τη νέα μαρίνα που έχει χωροθετηθεί στο βόρειο άκρο του λιμένα, ο βουλευτής Θεσπρωτίας ανέφερε ότι η λειτουργία της αναφέρεται ρητά στη σύμβαση παραχώρησης και περιλαμβάνεται στα στοιχεία τα οποία παραχωρούνται στον επενδυτή.
Ο βουλευτής Θεσπρωτίας αναφέρθηκε επίσης στη συστηματική συνεργασία Υπουργείων, ΤΑΙΠΕΔ και ΟΛΗΓ κατά τα προηγούμενα 3,5 χρόνια προκειμένου να επιλυθούν εκκρεμότητες δεκαετιών σε σχέση με τη χερσαία ζώνη λιμένα Ηγουμενίτσας και να ικανοποιηθεί το αίτημα της τοπικής κοινωνίας για την απόδοση σε αυτήν εκτάσεων που δεν προορίζονται για λιμενικές δραστηριότητες.
Στη διαχείριση των Δήμων Ηγουμενίτσας και Φιλιατών περνούν 6.000 στρέμματα που αποχαρακτηρίστηκαν ως Χερσαία Ζώνη Λιμένα και εξαιρέθηκαν από τη δικαιοδοσία του Οργανισμού Λιμένος Ηγουμενίτσας. Επίσης στους δύο δήμους θα καταβάλλεται από τον ΟΛΗΓ για τα επόμενα περίπου 40 χρόνια, το 85% ετήσιου ανταλλάγματος παραχώρησης ύψους 3,5% επί των ακαθάριστων εσόδων του Οργανισμού, σύμφωνα με τα όσα προβλέπονται στη σύμβαση.
Ο αγορητής του ΣΥΡΙΖΑ, βουλευτής Κέρκυρας Αλέξανδρος Αυλωνίτης, εξέφρασε ανησυχίες για τη μη προσκόμιση στη Βουλή της Συμφωνίας Αγοραπωλησίας Μετοχών (ΣΑΜ), η οποία αποτελεί μέρος της συμφωνίας. «Η έλλειψη πληροφοριών για τη ΣΑΜ αποτελεί αντικείμενο ανησυχίας, καθώς η διαφάνεια και η διαθεσιμότητα των συμβάσεων αυτού του είδους είναι κρίσιμες για τη δημόσια εμπιστοσύνη», σημείωσε, προσθέτοντας ότι μία από τις κύριες ανησυχίες που προκύπτουν από αυτήν τη σύμβαση είναι η πιθανότητα δημιουργίας ενός μονοπωλίου στο εξωτερικό εμπόριο της χώρας. Με την εταιρεία Grimaldi Euromed S.p.A. και τις Μινωικές Γραμμές να έχουν τον έλεγχο της ακτοπλοΐκής σύνδεσης με την Ιταλία, υπάρχει η δυνατότητα επιβολής αυξήσεων στις τιμές των μεταφορών και των αγαθών».
Αναφέρθηκε επίσης στην έλλειψη υποχρέωσης επενδύσεων από τους αναδόχους στο λιμάνι της Ηγουμενίτσας, παρόλο που σε άλλες παραχωρήσεις λιμανιών υπήρχε ανάλογη υποχρέωση για επενδύσεις. Τέλος, όπως είπε ο κ. Αυλωνίτης, η σύμβαση παραχώρησης περιλαμβάνει και διατάξεις που επιτρέπουν αυξήσεις στα τιμολόγια σε βάρος των επιβατών, των παραγωγών, των μεταφορέων και άλλων ενδιαφερόμενων μερών, με αναφορά σε έκτακτες καταστάσεις. Αυτή η δυνατότητα αυξήσεων προκαλεί λογικές ανησυχίες και ερωτήματα σχετικά με τον τρόπο που θα εφαρμοστούν αυτές οι αυξήσεις και ποια θα είναι η επίπτωσή τους στην καθημερινότητα των πολιτών και των επιχειρήσεων.
Ο ειδικός αγορητής του ΠΑΣΟΚ- ΚΙΝΑΛ Σταύρος Μιχαηλίδης, δήλωσε ότι διαχρονική θέση του κόμματός του είναι “υπέρ της ενίσχυσης της διαδικασίας παραχωρήσεων δικαιωμάτων παροχής υπηρεσιών στους λιμένες και της επιχειρηματικότητας, αλλά με παράλληλη την παρουσία ισχυρής δημόσιας λιμενικής διοίκησης” και δήλωσε πως θα καταψηφίσει την Συμφωνία Παραχώρησης του Οργανισμού Λιμένα Ηγουμενίτσας ΑΕ. Ο βουλευτής ανέφερε πως το λιμάνι της Ηγουμενίτσας “είναι κομβικής σπουδαιότητας, όχι μόνο για την Ηγουμενίτσα, την Ήπειρο, τη Μακεδονία, τις χώρες της Βαλκανικής, ακόμα και της Μαύρης Θάλασσας και εξυπηρετεί ευαίσθητους εθνικά στόχους”. Αναρωτήθηκε με ποια στοιχεία αποτιμήθηκε η αξία του λιμένα. Διαφώνησε με την καθολική παραχώρηση των λιμένων που, όπως είπε, δεν συναντάται σε κανένα ευρωπαϊκό κράτος. Διαφώνησε με την απαλλαγή του ΕΝΦΙΑ και των Ανταποδοτικών Τελών του ΟΛΗΓ και μεταξύ άλλων συμπλήρωσε πως “η de facto αυτή ιδιωτικοποίηση προκαλεί ανησυχία, καθώς από το 2021 έχει αποψιλωθεί ο μηχανισμός εποπτείας και ελέγχου των λιμανιών. Παρατήρησε πως “δεν υπάρχει εθνική στρατηγική ανάπτυξη του λιμενικού μας συστήματος και δεν έχει εκπονηθεί κανένα εθνικό σχέδιο για την ανάπτυξη, βελτίωσή τους όλα αυτά τα χρόνια”.
Μιλώντας στην Ολομέλεια ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ, Γιάννης Δελής, υπογράμμισε ότι και οι νέες συμβάσεις συνεχίζουν να ενισχύουν τα μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα που δραστηριοποιούνται στα λιμάνια, ενώ επισήμανε πως αυτή η πολιτική μπορεί να λαμβάνει πολλές μορφές παραχώρησης και ιδιωτικοποίησης, που αφορούν και στο ύψος της συμμετοχής του αστικού κράτους στα πακέτα μετοχών των λιμανιών που είναι Ανώνυμες Εταιρείες. Μοναδικό κριτήριο, πρόσθεσε, για το τι έργα, ποιες υποδομές θα πραγματοποιηθούν στα λιμάνια δεν είναι οι ανάγκες του λαού, αλλά τα κέρδη και τα συμφέροντα για κάθε περιοχή, αλλά και οι ευρωατλαντικοί σχεδιασμοί στο πλαίσιο των γεωστρατηγικών ανταγωνισμών των ιμπεριαλιστών.
Ακόμα, ο Γ. Δελής υπογράμμισε ότι βασικό στοιχείο της πολιτικής των ιδιωτικοποιήσεων είναι οι αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις σε βάρος των εργαζομένων, με την κατάργηση της μόνιμης και πλήρους εργασίας, την επέκταση των «ευέλικτων» μορφών εργασίας, τη μείωση του αριθμού εργαζομένων, την εντατικοποίηση της δουλειάς για την απόσπαση περισσότερης υπεραξίας.
Σημείωσε δε ότι με αυτές τις συμβάσεις προωθούνται νέα προνόμια για τα μονοπώλια των λιμενικών μεταφορών και εγκαταστάσεων και έφερε ως παράδειγμα τη διάταξη που περιλαμβάνει το νομοσχέδιο και απαγορεύει στους δήμους να επιβάλλουν ανταποδοτικά τέλη και ΕΝΦΙΑ στους επιχειρηματικούς ομίλους που δραστηριοποιούνται στο λιμάνι της Ηγουμενίτσας.
Ο ειδικός αγορητής της Ελληνικής Λύσης Κωνσταντίνος Μπούμπας, ανέφερε πως “είμαστε υπέρ του επιχειρείν, αλλά όχι για τα λιμάνια και τα αεροδρόμια της χώρας μας που είναι υψίστου εθνικής σημασίας για την εθνική ασφάλεια του κράτους”.
Ο ειδικός αγορητής της ΝΙΚΗΣ Νικόλας Βρεττός, τάχθηκε κατά της Σύμβασης Παραχώρησης του 67% για τον ΟΛΗΓ ΑΕ, υποστηρίζοντας πως το κόμμα του διαφωνεί και “πολιτικά με την διαδικασία εκχώρησης κάθε σημαντικού περιουσιακού στοιχείου της πατρίδας” αλλά και “γιατί είναι επιζήμια η συμφωνία αυτή” και χαρακτήρισε “αφήγημα της κυβέρνησης τα περί αξιοποίησης της ιδιωτικής δημόσιας περιουσίας”.
Η ειδική αγορήτρια της Πλεύσης Ελευθερίας Αρετή Παπαϊωάννου, δήλωσε πως το κόμμα της καταψηφίζει το νομοσχέδιο, “όχι από κάποια ιδεολογική εμμονή, αλλά γιατί έχουμε εμμονή -εάν έτσι θέλετε- στην προάσπιση της δημόσιας περιουσίας της χώρας”.
Ο ειδικός αγορητής των “Σπαρτιατών” Διονύσης Βαλτογιάννης, ανέφερε ότι το κόμμα του θα καταψηφίσει το νομοσχέδιο, γιατί η Σύμβαση Παραχώρησης του ΟΛΗΓ ΑΕ “αποτελεί μια ακόμη πληγή στην εθνική οικονομία και ανέφερε πως “δεν υπάρχει καμία ρήτρα για τις επενδύσεις που πρέπει να πραγματοποιήσει ο ιδιώτης” προσθέτοντας ότι “το πιο εξοργιστικό είναι ότι πουλήσατε τον λιμένα Ηγουμενίτσας στον καλύτερο πελάτη του”.