Η Frontex “θα εξετάσει εξονυχιστικά τα γεγονότα που οδήγησαν στο τραγικό ναυάγιο”. Η Κομισιόν αποφάσισε να μην προχωρήσει σε ανεξάρτητη έρευνα, ενώ ευρωβουλευτές πιέζουν για αποστολή αντιπροσωπείας. Πότε ολοκληρώνονται οι έρευνες.
Ο Οργανισμός Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής της ΕΕ, Frontex, θα συντάξει τη δική του έκθεση για το σκάφος που βυθίστηκε ανοιχτά της Πύλου, σε ένα από τα χειρότερα ναυάγια στην Ευρώπη την τελευταία δεκαετία. Η υπηρεσία ανακοίνωσε το απόγευμα της Πέμπτης πως θα ξεκινήσει άμεσα τη δική της συλλογή στοιχείων για να καταλήξει σε μια “έκθεση σοβαρών περιστατικών”, απαιτώντας από τους αξιωματούχους της να καταγράψουν πιθανές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως δήλωσε εκπρόσωπος του οργανισμού στο Politico.
Διευκρινίζεται πως η εν λόγω διαδικασία δεν είναι έρευνα, καθώς η Frontex δεν έχει τη δυνατότητα να προχωρήσει σε ανεξάρτητη έρευνα, ωστόσο η έκθεση επιτρέπει στον οργανισμό να συγκεντρώσει όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες που μπορεί, σχετικά με το ναυάγιο. Η έκθεση δύναται στη συνέχεια να κοινοποιηθεί σε ερευνητικούς φορείς ή να αποτελέσει μέρος συστάσεων προς άλλα όργανα, όπως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
“Κανένα μέσο της Frontex στο σημείο την ώρα της τραγωδίας”
Αμέσως μετά την είδηση για το ναυάγιο του αλιευτικού που ήταν υπερφορτωμένο, η Frontex είχε σπεύσει με ανακοίνωσή της να αποποιηθεί των όποιων ευθυνών της αναφέροντας πως το αεροσκάφος παρακολούθησης της υπηρεσίας, εντόπισε τη βάρκα την Τρίτη 13 Ιουνίου στις 9.47 (12.47 ώρα Αθήνας) και ενημέρωσε αμέσως τις σχετικές ελληνικές και ιταλικές αρχές. “Όλες οι ερωτήσεις θα πρέπει να απευθυνθούν στο ελληνικό κέντρο Κέντρο Συντονισμού Έρευνας & Διάσωσης”, αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση. Παράλληλα, την Τρίτη η υπηρεσία ανέφερε πως δεν έχει καταγράψει κανένα οπτικό υλικό από τις κρίσιμες ώρες της τραγωδίας καθώς όπως υποστηρίζει, το αεροσκάφος που έκανε τον εντοπισμό την Τρίτη, αποχώρησε όταν το επέβαλαν οι ανάγκες ανεφοδιασμού του. Όπως αναφέρει, η πρόταση προς τις ελληνικές Αρχές να σταλεί στο σημείο το drone της Frontex δεν έγινε δεκτή, καθώς από την Αθήνα ζήτησαν αυτό να καλύψει επιχείρηση διάσωσης στην Κρήτη.
Όταν τελικά εναέριο μέσο της Frontex έφτασε ξανά στο σημείο, το αλιευτικό είχε πλέον βυθιστεί. Η Frontex δήλωσε πως την ώρα της τραγωδίας, “κανένα εναέριο ή πλωτό μέσο της δεν ήταν παρόν στο σημείο”, ρίχνοντας όλη την ευθύνη στην ελληνική πλευρά.
Σύμφωνα με τις υπηρεσίες του ΟΗΕ, την Ύπατη Αρμοστεία και τον ΔΟΜ, στο σκάφος επέβαιναν από 400 έως 750 μετανάστες με κατεύθυνση από την ανατολική Λιβύη προς την Ιταλία. Ο ακριβής αριθμός δεν έχει αποσαφηνιστεί. Μέχρι στιγμής έχουν διασωθεί 104 άτομα και έχουν ανασυρθεί 82 σοροί. Σύμφωνα με τα δεδομένα της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Ερευνών του Πακιστάν, 209 θύματα του ναυαγίου ανοικτά της Πύλου ήταν πακιστανικής εθνικότητας.
Στην περιοχή της τραγωδίας επιχειρούν Πλοίο Ανοιχτής Θαλάσσης, μία φρεγάτα του Πολεμικού Ναυτικού, τέσσερα παραπλέοντα πλοία, καθώς και ένα αεροσκάφος του Λιμενικού. Οι έρευνες, αναμένεται να ολοκληρωθούν ενδεχομένως μέχρι την Κυριακή, όπως τουλάχιστον μετέδωσε η ΕΡΤ.
Όπως αναφέρει το Politico, η Κομισιόν αποφάσισε να μην προχωρήσει σε ανεξάρτητη έρευνα για τον ρόλο των ελληνικών Αρχών, παρά την πίεση από διεθνείς ΜΚΟ. Ωστόσο, μία ημέρα μετά την τραγωδία, η επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων Ίλβα Γιόχανσον είπε στο POLITICO: “Δεν τους έστειλαν στην Ευρώπη, τους έστειλαν στον θάνατο”, “δείχνοντας” τους διακινητές.
Μετά την τραγωδία επίσης, σύμφωνα με αξιωματούχο που αποφάσισε να διατηρήσει την ανωνυμία του, η έκθεση της Frontex “είναι μια ευκαιρία για ανεξάρτητη αξιολόγηση των δεδομένων”. Πρόσθεσε δε, πως δεν είναι σαφές το χρονικό διάστημα που θα χρειαστεί για να ολοκληρωθεί. Οι ηγέτες της ΕΕ θα συζητήσουν πάντως εκ νέου για το μεταναστευτικό, την ερχόμενη εβδομάδα, ενώ είκοσι ευρωβουλευτές από τέσσερις ομάδες του ΕΚ (ανάμεσά τους και ο Στέλιος Κούλογλου) ζητούν επείγουσα αποστολή αντιπροσωπείας στην Ελλάδα για να κάνει τη δική της έρευνα.
Μεταξύ άλλων, στην επιστολή τους σημειώνουν:
“Υπάρχουν αρκετές μαρτυρίες που δόθηκαν από επιζώντες, οι οποίες αντικρούουν την επίσημη εκδοχή για τους λόγους του συμβάντος και τις συνθήκες που συνέβησαν. Οι επιζώντες μίλησαν σε Έλληνες βουλευτές και σε ορισμένους δημοσιογράφους που κατάφεραν να παρακάμψουν το πλήρες ενημερωτικό μπλακ άουτ.
Αναφέρουν ότι το πλοίο βυθίστηκε αφού επιχειρήθηκε να ρυμουλκηθεί από το ελληνικό Λιμενικό Σώμα. Οι Έλληνες αξιωματούχοι διαψεύδουν τον ισχυρισμό, αλλά δεν δίνουν στη δημοσιότητα το υλικό του βίντεο που κατέγραφε επί τόπου το πλοίο του Λιμενικού Σώματος.
Υπάρχει επίσης το ερώτημα της μη παρέμβασης του ελληνικού Λιμενικού Σώματος πολλές ώρες νωρίτερα από το ναυάγιο, όταν οι επιζώντες ζητούσαν βοήθεια, η οποία είναι υποχρεωτική σύμφωνα με τους διεθνείς κανόνες. Ρεπορτάζ του BBC διαψεύδει την επίσημη εκδοχή, σύμφωνα με την οποία το πλοίο κινούνταν, υποστηρίζοντας ότι παρέμεινε ακινητοποιημένο για πολλές ώρες πριν βυθιστεί.
Υπό αυτές τις συνθήκες και δεδομένης της κλίμακας της ανθρώπινης τραγωδίας, καλούμε την Επιτροπή να διεξάγει ανεξάρτητη έρευνα και να ζητήσει από τις ελληνικές αρχές το υλικό από την επιχείρηση. Για τον ίδιο σκοπό, καλούμε επίσης την Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την αποστολή επείγουσας αντιπροσωπείας του Ευρωκοινοβουλίου στην Ελλάδα”.
Την είδηση περί έκθεσης της Frontex, κοινοποίησε στο Twitter και ο Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Δημήτρης Παπαδημούλης.
Αναφορικά με τους εννέα συλληφθέντες, όλοι Αιγύπτιοι στην καταγωγή, διατάχθηκε η προσωρινή κράτησή τους ενώ στις απολογίες τους δήλωσαν αθώοι. Υποστηρίζουν ότι και οι ίδιοι πλήρωσαν υπέρογκα ποσά και ονοματίζουν έναν ομοεθνή τους ως υπεύθυνο διακινητή.
Σημειώνεται πως και ο πρώην Πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπάρακ Ομπάμα, αναφέρθηκε στο ναυάγιο ανοιχτά της Πύλου, κατά την ομιλία του την Πέμπτη στο Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Συγκεκριμένα, ο ίδιος στηλίτευσε τη στάση της παγκόσμιας κοινής γνώμης που τις τελευταίες μέρες έθεσε ως πρώτο ζήτημα στην ατζέντα της το υποβρύχιο που βυθίστηκε ταξιδεύοντας προς το ναυάγιο του Τιτανικού, την ώρα που το πολύνεκρο ναυάγιο ανοιχτά της Πύλου, τίθεται πολύ χαμηλά στο ειδησεογραφικό “ενδιαφέρον”.
“Προσευχόμαστε και θέλουμε αυτοί οι άνθρωποι να σωθούν. Όμως, συγκρίνετε την προσοχή που έλαβε αυτό το γεγονός (το υποβρύχιο) σε σχέση με τους 700 ανθρώπους που πνίγηκαν. 700 άνθρωποι πνίγηκαν, αυτό είναι απαράδεκτο, δεν μπορεί να συμβαίνει. Το να μην μπορούμε να κάνουμε κάτι για αυτούς δεν είναι αλήθεια, και το γνωρίζουμε. Ξέρουμε ότι μπορούμε να κάνουμε πράγματα για αυτούς τους ανθρώπους”, είπε χαρακτηριστικά.
Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, από το 2014 μέχρι σήμερα σχεδόν 28 χιλιάδες άνθρωποι έχουν χάσει την ζωή τους επιχειρώντας να διασχίσουν την Μεσόγειο.
Με εξαίρεση την περίοδο 2014-2016 που είχαμε και το αποκορύφωμα της προσφυγικής κρίσης, το 2021 και το 2022 παρατηρείται αύξηση στους αριθμούς των θυμάτων, “παρά” το γεγονός ότι η Ευρώπη συνεχίζει να “θωρακίζει” τα σύνορά της.
