Τα έκτακτα μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας αποφάσισε να αναστείλει η Κομισιόν. Σε ισχύ μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου το ελληνικό πρόγραμμα, τι θα ακολουθήσει
Δίχως έκτακτα μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας θα κινηθεί η Ευρώπη τον επόμενο χειμώνα, όπως αποφάσισε η Κομισιόν.
Συγκεκριμένα, σε χθεσινή της έκθεση αναφέρει ότι ο στόχος μείωσης της κατανάλωσης ηλεκτρισμού κατά 10% που εφαρμόστηκε πέρυσι δεν θα εφαρμοστεί φέτος.
Το ίδιο ισχύει για το πλαφόν των 180 ευρώ/MWh στην αγορά ηλεκτρισμού, αλλά και για τα μέτρα στήριξης των καταναλωτών που έλαβαν οι απανταχού ευρωπαϊκές κυβερνήσεις.
Η Κομισιόν σημειώνει ότι η τιμή του φυσικού αερίου έχει υποχωρήσει πλέον από τα 350 ευρώ στα 30 ευρώ και η τιμή χονδρικής του ρεύματος στα 80 ευρώ/MWh. Θεωρεί ότι δεν είναι πιθανό να υπάρξουν συνθήκες που να επαναφέρουν τόσο υψηλές τιμές τον επόμενο χειμώνα, ενώ προσθέτει ότι υπάρχουν σημαντικές υποδομές φυσικού αερίου στην Ε.Ε.
Έτσι, στην έκθεσή της (και η οποία προβλεπόταν από τον Κανονισμό που ενεργοποίησε την εν λόγω «εργαλειοθήκη») εισηγείται να μην επεκταθούν χρονικά οι παρεμβάσεις στήριξης των καταναλωτών, το πλαφόν στη χονδρεμπορική ρεύματος, καθώς και η μείωση της κατανάλωσης ρεύματος κατά τις ώρες αιχμής.
Σύμφωνα με πηγές του ΥΠΕΝ, η αναφορά των Βρυξελλών δεν έχει καμία επίδραση στην ισχύ των προσωρινών μέτρων που εφαρμόζονται στη χώρα μας και τα οποία θα παραμείνουν κανονικά ενεργοποιημένα έως τις 30 Σεπτεμβρίου, έπειτα από την παράταση που δόθηκε από την προηγούμενη κυβέρνηση.
Είναι ενδεικτικό εξάλλου το γεγονός ότι, όπως αναφέρεται και στην έκθεση, υπάρχουν ευρωπαϊκά κράτη που εφαρμόζουν ανάλογες παρεμβάσεις (έχοντας λάβει το «πράσινο φως» της Κομισιόν) οι οποίες θα παραμείνουν ενεργοποιημένες για ακόμη μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από τη χώρα μας, ακόμη και έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023.
Έτσι, η έκθεση των Βρυξελλών «επικοινωνεί» την αρνητική στάση των Βρυξελλών στο ενδεχόμενο κάποια χώρα να αιτηθεί εκ νέου την περαιτέρω χρονική επέκταση των μέτρων, πέρα από τις προθεσμίες που έχουν αυτή τη στιγμή συμφωνηθεί. Και, ακόμη και σε αυτή την περίπτωση, το «όχι» για νέα παράταση τελεί υπό την αίρεση ότι θα συνεχιστεί και τους επόμενους μήνες η αποκλιμάκωση της ενεργειακής κρίσης.
Στοχευμένα μέτρα
Στις 6 Οκτωβρίου 2022, το Συμβούλιο αποφάσισε την εισαγωγή έκτακτων, στοχευμένων και χρονικά περιορισμένων κοινών μέτρων για τη μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας και τη συλλογή και αναδιανομή των εξαιρετικά υψηλών εσόδων του ενεργειακού τομέα στους τελικούς πελάτες.
Πιο συγκεκριμένα, τα μέτρα που παρεμβαίνουν στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας μπορούν να συνοψιστούν ως εξής:
Μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας: Ο κανονισμός του Συμβουλίου θέτει δύο στόχους, έναν ενδεικτικό (μείωση της συνολικής ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας κατά 10 %) και έναν υποχρεωτικό (μείωση της ζήτησης, κατά τις ώρες υψηλής ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, τουλάχιστον κατά 5 %). Ο υποχρεωτικός στόχος εφαρμόστηκε από την 1η Δεκεμβρίου 2022 έως τις 31 Μαρτίου 2023.
Θέσπιση προσωρινού ανώτατου ορίου εσόδων για τους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας: Ο κανονισμός του Συμβουλίου επιβάλλει τη θέσπιση προσωρινού πλαφόν εσόδων 180 ευρώ/MWh κατ’ ανώτατο όριο για τους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας που χρησιμοποιούν τεχνολογίες με χαμηλότερο οριακό κόστος (το ανώτατο όριο εσόδων). Ωστόσο, παρέχει επίσης ευελιξία στα κράτη μέλη να αποφασίζουν πώς θα εφαρμόσουν αυτό το μέτρο σε εθνικό επίπεδο. Τα έσοδα πάνω από το ανώτατο όριο εσόδων θα χρησιμοποιηθούν για τον μετριασμό των επιπτώσεων των υψηλών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας στους καταναλωτές. Το μέτρο ισχύει από την 1η Δεκεμβρίου 2022 έως τις 30 Ιουνίου 2023.
Υποστήριξη για τους τελικούς πελάτες: Ο κανονισμός του Συμβουλίου επεκτείνει την εργαλειοθήκη που είναι διαθέσιμη στα κράτη μέλη για την προστασία των καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας, επιτρέποντας τιμές κάτω του κόστους για τα νοικοκυριά και τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις ( ΜΜΕ) υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Το μέτρο αυτό εφαρμόστηκε από τις 8 Οκτωβρίου 2022 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023.
Στο πλαίσιο αυτό τα κράτη μέλη εφάρμοσαν εκστρατείες ευαισθητοποίησης για την εξοικονόμηση ενέργειας και την κατανάλωση καθώς και γενικά μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας, όπως δράση για τη θέρμανση των δημόσιων κτιρίων και τον δημόσιο φωτισμό.
Προκειμένου να ενθαρρύνουν την ανταπόκριση στη ζήτηση, πέντε κράτη μέλη, συγκεκριμένα η Αυστρία, η Κροατία, η Τσεχία, η Ελλάδα και η Πολωνία ανέφεραν ότι έχουν θεσπίσει επιδοτήσεις στις λιανικές τιμές ενέργειας που ισχύουν μόνο για συγκεκριμένα επίπεδα κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας.
Επίσης, άλλα 19 κράτη μέλη μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα έχουν θέσει σε εφαρμογή συγκεκριμένα μέτρα με στόχο την επίτευξη μείωσης της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας σε ώρες αιχμής, όπως δημοσίευση ωρών αιχμής, επικοινωνιακές εκστρατείες και μεμονωμένα μηνύματα προς τους καταναλωτές που ενθαρρύνουν τις εθελοντικές μειώσεις ηλεκτρικής ενέργειας.
Όσον αφορά τους όγκους κατά τους οποίους μειώθηκε η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας σε ώρες αιχμής:
Δέκα κράτη μέλη, συγκεκριμένα η Αυστρία, η Βουλγαρία, η Κροατία, η Εσθονία, η Ιρλανδία, η Ιταλία, το Λουξεμβούργο, η Ολλανδία, η Πολωνία και η Πορτογαλία δήλωσαν μειωμένες ποσότητες που κυμαίνονται μεταξύ 4% και 7%.
Οκτώ κράτη μέλη, συγκεκριμένα το Βέλγιο, η Τσεχία, η Δανία, η Φινλανδία, η Γερμανία, η Λετονία, η Σλοβενία και η Σουηδία δήλωσαν μειωμένες ποσότητες που κυμαίνονται μεταξύ 7% και 10%.
Πέντε κράτη μέλη, συγκεκριμένα η Γαλλία, η Ελλάδα, η Λιθουανία, η Σλοβακία και η Ισπανία δήλωσαν μειωμένες ποσότητες άνω του 10%.