Κατατέθηκε στη Βουλή το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού για το 2024, το οποίο προβλέπει ανάπτυξη 3%, εναρμονισμένο πληθωρισμό 4%, αύξηση επενδύσεων 12,1% και μείωση της ανεργίας σε 10,6%. Ενώ, το πρωτογενές πλεόνασμα θα ανέλθει σε 2,1% του ΑΕΠ.
Παράλληλα, περιλαμβάνονται τα μέτρα ενίσχυσης του εισοδήματος, όπως η αύξηση των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων, η άρση του παγώματος των τριετιών στους μισθωτούς, η αύξηση του αφορολόγητου για οικογένειες με παιδιά, η αύξηση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος και η εκ νέου αύξηση των συντάξεων. Επιπλέον, ενισχύεται ο τομέας της υγείας με αύξηση της επιχορήγησης των νοσοκομείων κατά περίπου 15%.
Ειδικότερα, στην επιστολή τους προς τους βουλευτές- μέλη της Διαρκούς Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης και ο υφυπουργός Θάνος Πετραλιάς, επισημαίνουν τα εξής:
«Ο προϋπολογισμός του 2024 είναι ο πρώτος μετά από δεκατρία έτη που καταρτίζεται με το αξιόχρεο της χώρας να έχει ανακτήσει την επενδυτική του βαθμίδα. Ένα επίτευγμα που οφείλεται πρωτίστως στη σκληρή προσπάθεια και στις θυσίες της ελληνικής κοινωνίας, σε συνδυασμό με τη συνετή και αποτελεσματική δημοσιονομική πολιτική των τελευταίων ετών, την επιτυχή αντιμετώπιση αλλεπάλληλων εξωγενών κρίσεων και την πολιτική σταθερότητα που έχει επιτύχει η χώρα.
»Ωστόσο, ο προϋπολογισμός του 2024 καταρτίζεται λίγες ημέρες μετά από διαδοχικές φυσικές καταστροφές που έπληξαν τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο 2023 την επικράτεια, γεγονός που αναδεικνύει ότι οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής θα είναι εδώ και απαιτείται αντιμετώπισή τους σε μόνιμη βάση. Για αυτόν τον σκοπό, αποτελεί προτεραιότητα η θωράκιση της χώρας απέναντι σε ακραία φυσικά φαινόμενα μέσω της δημιουργίας πιο ανθεκτικών υποδομών, της ενίσχυσης της πολιτικής προστασίας και της πρόληψης. Σε δημοσιονομικό επίπεδο είναι προφανές ότι απαιτείται πρόβλεψη σχετικών κονδυλίων κατ’ έτος στον προϋπολογισμό, ενίσχυση της ασφάλισης, καθώς και ταχύτητα και αποτελεσματικότητα της κρατικής αρωγής.
»Παράλληλα, η διεθνής οικονομία παρουσιάζει σημάδια επιβράδυνσης, οι δημοσιονομικοί κίνδυνοι σε χώρες της Ευρώπης αυξάνονται, ο πληθωρισμός, αν και αποκλιμακώνεται, συνεχίζει να παραμένει υψηλός διεθνώς, ειδικά σε βασικά είδη διατροφής, ενώ η περιοριστική νομισματική πολιτική επιδρά αρνητικά στην πιστωτική επέκταση.
»Σε αυτό το δυσμενές και αβέβαιο διεθνές περιβάλλον, η ελληνική οικονομία αποδεικνύεται ανθεκτική. Ο ρυθμός ανάπτυξης παραμένει στους στόχους που έχουν τεθεί στο Πρόγραμμα Σταθερότητας του Απριλίου 2023 και αναμένεται να ανέλθει σε 2,3% το 2023 και 3% το 2024.
»Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) σε ονομαστικούς όρους αναμένεται να αυξηθεί από 208 δισ. ευρώ το 2022 σε 224 δισ. ευρώ το 2023 και 235 δισ. ευρώ το 2024. Παράλληλα, ο Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή αναμένεται να κυμανθεί σε ελαφρώς χαμηλότερα επίπεδα και να διαμορφωθεί σε 4% έναντι 4,5% που προβλεπόταν στο Πρόγραμμα Σταθερότητας για το 2023 και να αποκλιμακωθεί περαιτέρω σε 2,4% για το 2024. Οι επενδύσεις αναμένεται να αυξηθούν κατά 8,3% κατά το τρέχον έτος και ακόμη περισσότερο κατά 12,1% το 2024, ενώ η ανεργία αναμένεται να μειωθεί από 11,2% το 2023 σε 10,6% το 2024.
»Ο προϋπολογισμός του 2024 καλείται να συγκεράσει τον στόχο της δημοσιονομικής σταθερότητας που είναι θεμέλιο για κάθε προσπάθεια, με τις νέες ανάγκες που δημιουργούνται, καθώς και με το βασικό πρόταγμα της κοινωνίας, μετά την πληθωριστική κρίση, την αύξηση δηλαδή του διαθέσιμου εισοδήματος και των μισθών.
»Στον προϋπολογισμό του 2023 έγινε κατορθωτό να υπάρχει σημαντική αύξηση των φορολογικών εσόδων κατά 9,1% σε σχέση με το 2022 χωρίς να αυξηθούν οι φόροι, εξέλιξη που συνδέεται σε μεγάλο βαθμό με τους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας. Για παράδειγμα, σύμφωνα με τα στοιχεία των τριμηνιαίων εθνικών λογαριασμών της ΕΛΣΤΑΤ, το σύνολο των αμοιβών εξαρτημένης εργασίας παρουσιάζει αύξηση 7,6% το δεύτερο τρίμηνο του 2023 έναντι του αντίστοιχου τριμήνου του 2022. Η αύξηση των μισθών, χωρίς να θίγεται η ανταγωνιστικότητα, ενίσχυσε τα έσοδα του προϋπολογισμού, συμβάλλοντας στην επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων.
»Για αυτόν τον σκοπό, στον προϋπολογισμό έχουν συμπεριληφθεί όλα τα μέτρα που έχουν εξαγγελθεί προεκλογικά προς εφαρμογή το 2023 και όλα τα μέτρα που εξαγγέλθηκαν στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης. Καταλυτικά προς την κατεύθυνση της αύξησης του εισοδήματος αναμένεται να δράσουν πολιτικές, όπως η αύξηση των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων, η άρση του παγώματος των τριετιών στους μισθωτούς, η αύξηση του αφορολόγητου για οικογένειες με παιδιά, η αύξηση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, η εκ νέου αύξηση των συντάξεων, αλλά και επενδυτικοί πόροι ύψους 12,1 δισ. ευρώ μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (8,5 δισ. ευρώ) και του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (3,6 δισ. ευρώ), που αναμένεται να εισρεύσουν στην οικονομία εντός του 2024. Επιπλέον, ενισχύεται ο τομέας της υγείας με αύξηση της επιχορήγησης των νοσοκομείων κατά περίπου 15%.
»Παράλληλα, προτεραιοποιούνται οι μεγάλες αλλαγές που έχει ανάγκη η χώρα με σειρά μέτρων που έχουν ανακοινωθεί για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Μετά την ήδη σημαντική μείωση του κενού ΦΠΑ τα προηγούμενα έτη μέσω της ενίσχυσης των ηλεκτρονικών συναλλαγών, στόχος είναι να μειωθεί περαιτέρω στο μέσο επίπεδο των χωρών της ΕΕ έως το 2026, που σύμφωνα με τις τελευταίες διαθέσιμες μετρήσεις ανέρχεται σε περίπου 9%.
»Όλα τα ανωτέρω πραγματοποιούνται χωρίς να αποκλίνει η χώρα από τους δημοσιονομικούς της στόχους. Παρά τις διαδοχικές κρίσεις το πρωτογενές αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης το 2022 διαμορφώθηκε σε οριακό πλεόνασμα ύψους 0,1% του ΑΕΠ. Στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού 2023 το πρωτογενές πλεόνασμα για το 2023 είχε προβλεφθεί σε ύψος 0,7% του ΑΕΠ, ενώ στο Πρόγραμμα Σταθερότητας του Απριλίου 2023 το πρωτογενές αποτέλεσμα είχε εκτιμηθεί σε πλεόνασμα ύψους 1,1% του ΑΕΠ. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της εκτέλεσης του προϋπολογισμού, το πρωτογενές αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης για το 2023 εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί σε πλεόνασμα ύψους 2.560 εκατ. ευρώ ή 1,1% του ΑΕΠ, πλησίον των προβλέψεων του Προγράμματος Σταθερότητας. Το συνολικό αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης εκτιμάται πλησίον των προβλέψεων της εισηγητικής έκθεσης του προϋπολογισμού 2023, λόγω της αύξησης των τόκων Γενικής Κυβέρνησης και διαμορφώνεται σε συνολικό έλλειμμα 2,1% του ΑΕΠ, έναντι 2% που ήταν η πρόβλεψη του προϋπολογισμού 2023.
»Αντίστοιχα, το πρωτογενές αποτέλεσμα για το έτος 2024 προβλέπεται να διαμορφωθεί σε 2,1% του ΑΕΠ σύμφωνα με τους στόχους του Προγράμματος Σταθερότητας. Το γεγονός ότι το δημοσιονομικό αποτέλεσμα των ετών 2023 και 2024 παραμένει εντός των εκτιμήσεων που είχαν αποτυπωθεί στο Πρόγραμμα Σταθερότητας, ενισχύει την αξιοπιστία του αξιόχρεου της χώρας ενόψει των επικείμενων αξιολογήσεων.
»Το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης αναμένεται να αποκλιμακωθεί εντυπωσιακά από 171,4% του ΑΕΠ το 2022 σε 159,3% το 2023 και σε 152,2% το 2024.
«Τα ανωτέρω αποδεικνύουν ότι η χώρα έχει εισέλθει σε έναν ενάρετο κύκλο μείωσης του χρέους και οικονομικής ανάπτυξης. Ασφαλώς η οικονομική δραστηριότητα εξαρτάται από τις εξελίξεις στο διεθνές περιβάλλον και τις ενδεχόμενες εξωγενείς κρίσεις. Η οικονομική σταθερότητα και πρόοδος διασφαλίζονται μόνο εάν τηρηθούν απαρέγκλιτα οι τιθέμενοι δημοσιονομικοί στόχοι, διοχετεύοντας παράλληλα τους πεπερασμένους δημοσιονομικούς πόρους στοχευμένα, με τη μέγιστη δυνατή οικονομική και κοινωνική αποτελεσματικότητα».
Τι προβλέπει για ΕΝΦΙΑ, συνταξιούχους, Market Pass
Αναλυτικά όλο το πρόγραμμα ενισχύσεων της κοινωνίας, αρχής γενομένης από σήμερα που εκτείνεται μέχρι και την προσεχή ‘Ανοιξη.
Έτσι λοιπόν σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα:
- Παρεμβάσεις το 2023
Market Pass: Ξεκίνησαν ήδη από την Παρασκευή οι πρώτες πληρωμές για την έκτακτη ενίσχυση στους δικαιούχους για τους μήνες Αύγουστο, Σεπτέμβριο και Οκτώβριο. Η δεύτερη πληρωμή προγραμματίζεται για τις αρχές Νοεμβρίου ενώ οι πληγέντες της Θεσσαλίας και του Έβρου θα λάβουν επίδομα και για τους μήνες Νοέμβριο και Δεκέμβριο, το οποίο θα είναι διπλάσιο.
Αγροτικό πετρέλαιο: Οι αγρότες θα εισπράξουν την επιστροφή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης για το 2023.
Youth Pass: Περίπου 200.000 νέοι και νέες 18 και 19 ετών θα λάβουν το επίδομα των 150 ευρώ.
Επίδομα προσωπικής διαφοράς: Θα χορηγηθεί εφάπαξ σε 750.000 συνταξιούχους όλων των ταμείων με προσωπική διαφορά άνω των 10 ευρώ θα καταβληθεί έκτακτο επίδομα από 100 έως 200 ευρώ ανάλογα με το ύψος των συντάξιμων αποδοχών.
Ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα: Αναπροσαρμόζεται κατά 8% το ποσό που θα λάβουν 225.000 ευάλωτα νοικοκυριά. Τα νέα αυξημένα ποσά θα κυμαίνονται από 216 έως και 432 ευρώ.
Επίδομα θέρμανσης: Θα ξεκινήσει η καταβολή της ενίσχυσης από 100 – 1.000 ευρώ στα νοικοκυριά που πληρούν τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια.
- Παρεμβάσεις το 2024
Αυξήσεις στους δημοσίους υπαλλήλους: Μετά από 14 χρόνια 660.000 δημόσιοι υπάλληλοι θα λάβουν από την 1η Ιανουαρίου 2024 αυξήσεις που κατά μέσον όρο κυμαίνονται από 6,5% έως 10,5% στους βασικούς μισθούς και τα επιδόματα θέσης ευθύνης ενώ εκατοντάδες χιλιάδες δημόσιοι υπάλληλοι με παιδιά θα λάβουν πρόσθετες αυξήσεις λόγω της αύξησης των οικογενειακών επιδομάτων. Έτσι ο κάθε δημόσιος υπάλληλος θα λάβει επιπλέον 1.292 ευρώ μικτά ή 800 ευρώ καθαρά το χρόνο. Αν συνυπολογιστούν η κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, της εισφοράς 1% υπέρ του Ταμείου Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων, η αύξηση του αφορολόγητου για κάθε παιδί και άλλες παρεμβάσεις τότε το μέσο ετήσιο όφελος ανά υπάλληλο ανεβαίνει σε 2.084 ευρώ μικτά ή 1.476 ευρώ καθαρά.
Αυξήσεις στους συνταξιούχους: Περίπου 1,8 εκατ. συνταξιούχοι χωρίς προσωπική διαφορά ή με προσωπική διαφορά κάτω από 10 ευρώ θα δουν αυξήσεις τουλάχιστον 3% στις μηνιαίες αποδοχές τους.
Αύξηση ειδικών επιδομάτων: Για τους ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες το επίδομα μητρότητας από τους 4μήνες θα διαμορφωθεί στους 9 μήνες και στο ύψος του κατώτατου μισθού από 150 έως 200 ευρώ που είναι σήμερα.
Αύξηση αφορολόγητου ορίου: Αυξάνεται κατά 1.000 ευρώ και αφορά περίπου 1,3 εκατ. μισθωτούς και συνταξιούχους με παιδιά. Η ελάφρυνση σε ετήσια βάση κυμαίνεται από 90 ευρώ έως 220 ευρώ ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών ενώ αντίστοιχη μείωση θα έχουν και οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες αλλά αυτή θα φανεί στο εκκαθαριστικό που θα λάβουν το 2025 μετά την υποβολή της φορολογικής δήλωσης για τα εισοδήματα του 2024.
ΕΝΦΙΑ: Έκπτωση 10% στον ΕΝΦΙΑ του 2024, για πάνω πάνω από 1 εκατ. φυσικά πρόσωπα που έχουν ασφαλίσει την κατοικία τους έναντι φυσικών καταστροφών (πυρκαγιά, σεισμός, πλημμύρες).
Δωρεάν φάρμακα: Μονιμοποιείται η απαλλαγή των πρώην δικαιούχων Ε.Κ.Α.Σ. από τη συμμετοχή τους στη φαρμακευτική δαπάνη.
Κεφαλαιαγορά: Μειώνεται ο φόρος συγκέντρωσης κεφαλαίων από 0,5% στο 0,2% και κατά 50% ο φόρος Χρηματιστηριακών συναλλαγών.