Υπάρχουν φάρμακα που βοηθούν να διαχειριστούμε τη ναυτία. Υπάρχουν και διάφοροι τρόποι για να ηρεμήσουμε από αυτήν. Όπως υπάρχει και ένα τρόφιμο που συμβάλει και στο να ξεφορτωθούμε το άγχος και την πίεση.
Για να πάμε διακοπές παίρνουμε τους δρόμους. Ή τις θάλασσες. Ή τους αέρες. Πολλοί από εμάς έχουμε ένα επιπλέον άγχος, προ του όποιου ταξιδιού. Λέγεται ναυτία. Ή ασθένεια των κινήσεων (motion sickness).
Πρόκειται για συνθήκη που απασχολεί έναν στους 3 ανθρώπους, σε κάποια φάση της ζωής τους και περιλαμβάνει συμπτώματα από το γαστρεντερικό σύστημα και το νευρικό σύστημα, που δεν τα απολαμβάνουμε.
ς δούμε τι μπορούμε να κάνουμε.
Άλλα βλέπουμε, άλλα νιώθουμε
Δεν είναι ακριβές το αίτιο που προκαλεί την ασθένεια των κινήσεων. Άρθρο της Washington Post εξηγεί πως η υπόθεση που ξεχωρίζει βασίζεται στη θεωρία της “αισθητηριακής σύγκρουσης”.
Το τμήμα του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνο για την ενσωμάτωση εισροών από διαφορετικά αισθητήρια κανάλια (αυτιά, μάτια, νευρικές απολήξεις) λαμβάνει αντικρουόμενες πληροφορίες.
Να δώσουμε και ένα παράδειγμα: όταν κάποιος βρίσκεται σε καμπίνα ή οπουδήποτε εντός ενός πλοίου κάτω από το κατάστρωμα, τα μάτια του του ‘λένε’ πως δεν κινείται, την ώρα που τα εσωτερικά αυτιά και το σώμα αισθάνονται κίνηση.
Το εσωτερικό αυτί είναι από τα πιο πολύπλοκα μέρη που έχουμε πάνω μας. Εξ ου και είναι γνωστό ως λαβύρινθος. ‘Αναλαμβάνει’ την ακοή και την ισορροπία. Στο εσωτερικό κυκλοφορεί υγρό (λέμφος) και έχει τρία τμήματα.
Το ‘μπέρδεμα’ των πληροφοριών που δίνουν οι αισθήσεις μπορεί να οδηγήσει σε συμπτώματα όπως ναυτία, ζάλη και πονοκεφάλους. Τα συμπτώματα προκαλούνται πιο συχνά, όταν κάποιος έχει αυξημένη ευαισθησία στο εσωτερικό αυτί.
Μια άλλη θεωρία για τη ναυτία, αναφέρει ότι βασίζεται σε αυτό που ο Tom Stoffregen, καθηγητής κινησιολογίας στο University of Minnesota, αποκαλεί “αστάθεια της στάσης”.
Η ιδέα είναι ότι υπάρχει διαφορά μεταξύ της κίνησης με σταθερό τρόπο έναντι της κίνησης με ασταθή τρόπο. Η ασθένεια των κινήσεων προκαλείται από το δεύτερο.
Παράδειγμα: σε μια κρουαζιέρα, όταν μπούμε για πρώτη φορά στο πλοίο, ενώ περπατάμε όπως πάντα καταλαβαίνουμε ότι το αποτέλεσμα του βηματισμού μας δεν είναι το σύνηθες -αυτό που θέλουμε. Αυτό μας οδηγεί σωματικά στο να είμαστε κάπως ασταθής.
Πώς μπορούμε να προλάβουμε τη ναυτία
Οι επαγγελματίες υγείας υποστηρίζουν ότι είναι πιο εύκολο να προλάβουμε από το να θεραπεύσουμε την ασθένεια των κινήσεων.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ορισμένες από τις αντιδράσεις που προκαλεί η ναυτία και έμετος, είναι δύσκολο να ηρεμήσουν άπαξ και ξεκινήσουν.
Η καλύτερη πρόληψη είναι να αποφύγουμε την ‘ενεργοποίηση’ της ασθένειας, πράγμα που σημαίνει να περιορίσουμε το χρόνο που περνάμε σε αυτοκίνητα, αεροπλάνα ή καράβια.
Αυτό όμως, είναι κάπως δύσκολο όταν θέλουμε να κάνουμε ένα ταξίδι. Για αυτήν την περίπτωση οι ειδικοί προτείνουν να κάνουμε baby steps. Δηλαδή, να συνηθίσουμε σιγά σιγά τη διαδικασία. Αυτό είναι το μυστικό και για τη διαχείριση της ασθένειας των κινήσεων στα κατοικίδια μας.
Έπειτα, μπορούν να βοηθήσουν τα εξής:
- Επιλέξτε μια θέση τρένου ή λεωφορείου όπου μπορείτε να δείτε τον ορίζοντα.
- Φροντίστε να περάσετε χρόνο στο κατάστρωμα, όταν είστε σε πλοίο.
- Ανοίξτε ένα παράθυρο όταν βρίσκεστε στο αυτοκίνητο για να πάρετε λίγο καθαρό αέρα.
- Μην διαβάζετε και μην κοιτάζετε το τηλέφωνο ή το φορητό υπολογιστή σας, ενώ κινείστε. Η αισθητηριακή σύγκρουση μπορεί να ελαχιστοποιηθεί όταν το σώμα μπορεί να συμβιβάσει καλύτερα αυτό που βλέπουμε, με αυτό που αισθανόμαστε.
Κυρίως βοηθά να κοιτάμε τον ορίζοντα.
Σύμφωνα με τη θεωρία της αστάθειας της στάσης για την ασθένεια των κινήσεων, αυτό βοηθά στη σταθεροποίηση του σώματος. Έτσι βοηθά στην πρόληψη των συμπτωμάτων της ναυτίας.
Προτείνεται και η αποφυγή κατανάλωσης μεγάλης ποσότητας φαγητού πριν ένα ταξίδι -ειδικά λιπαρών- και η μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ και καφεΐνης (ουσίες που μπορεί να οδηγήσουν σε μεγαλύτερη αστάθεια).
Τι θεραπείες υπάρχουν
Ποικιλία φαρμάκων βοηθούν στην αντιμετώπιση της ναυτίας. Κάποια δεν χρειάζονται συνταγογράφηση. Η πιο γνωστή θεραπεία είναι η δραμαμίνη. Όπως και η μεκλιζίνη βοηθούν στη μείωση της ναυτίας.
Τα συνταγογραφούμενα βοηθούν δρώντας στα κέντρα ισορροπίας του εγκεφάλου, ώστε να μειωθεί η σηματοδότηση των αντικρουόμενων ‘μηνυμάτων’.
Τα περισσότερα φάρμακα πρέπει να τα πάρουμε πριν εμφανιστούν τα συμπτώματα. Ανάλογα με το φάρμακο, χρειάζονται από 6 ώρες πριν κινήσουμε για τον όποιον προορισμό έως μισή ώρα, για να αρχίσουν να λειτουργούν.
Τι κάνουμε αφότου αισθανθούμε ναυτία
Δεν υπάρχει ένας τρόπος που λειτουργεί σε όλους για να ξεφορτωθούμε την ασθένεια των κινήσεων, αν τη νιώσουμε. Κάποιοι βρίσκουν λύτρωση όταν ξαπλώνουν. Άλλοι βγαίνουν στο κατάστρωμα και παίρνουν αέρα.
Όταν η ναυτία προκαλείται στο αυτοκίνητο (από τις πολλές στροφές) σταματάμε κάπου και βγαίνουμε από το όχημα, βλέποντας τον ορίζοντα. Άλλοι ακουμπούν κάπου σταθερά το κεφάλι τους.
Έχει διαπιστωθεί πως βοηθά και το τζίντζερ. Αν δηλαδή, φάμε ένα μικρό κομμάτι ή καταναλώσουμε μικρή ποσότητα οποιουδήποτε προϊόντος έχει τζίντζερ (τσάι, μπύρα κλπ).
Οι μελέτες έχουν δείξει πως λειτουργεί καλύτερα, προληπτικά. Μπορεί ωστόσο, να βοηθήσει και στην ανακούφιση των ήπιων συμπτωμάτων.
Επίσης, χάριν των αντιοξειδωτικών του μας βοηθά να διώξουμε το άγχος και την πίεση, οι αντιβακτηριακές ιδιότητες μας προστατεύουν από το κρυολόγημα, οι αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες το κάνουν αποτελεσματικό παθήσεων του μυοσκελετικού, ενώ αυξάνει το μεταβολισμό, βοηθά στη χώνεψη και το φούσκωμα, λειτουργεί ως φυσικό αναλγητικό στον πονοκέφαλο, δίνει ενέργεια και ευεξία κατά τη διάρκεια της ημέρας και πριν τον ύπνο μας χαλαρώνει.