Μεγάλο στοίχημα η ανάπτυξη νέων τεχνολογιών μετά την ολοκλήρωση της εξυγίανσης των επιχειρήσεων
Ετοιμη να γράψει ένα νέο κεφάλαιο της Ιστορίας της εμφανίζεται η ελληνική ναυπηγική βιομηχανία μετά την ολοκλήρωση της εξυγίανσης των τριών μεγάλων ναυπηγικών της μονάδων, Ελευσίνας, Σκαραμαγκά και Σύρου και την τόνωση της δραστηριότητας άλλων μονάδων όπως στη Σαλαμίνα, στο Πέραμα και στη Χαλκίδα. Το στοίχημα εστιάζεται στον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει στη μετάβαση σε μια νέα πιο πράσινη γενιά πλοίων και στην παράλληλη αύξηση της δραστηριότητας της ναυπηγοεπισκευής. Τις αμέσως επόμενες εβδομάδες, πιθανότατα μετά τις πρώτες εκλογές, αναμένεται η απόφαση του αρμόδιου δικαστηρίου για την επικύρωση της συμφωνίας εξυγίανσης των Ναυπηγείων Ελευσίνας με στρατηγικό επενδυτή την ONEX Shipyards και χρηματοδότηση της τάξης των 100 εκατομμυρίων από την αμερικανική κρατική αναπτυξιακή τράπεζα DFC. Τον προηγούμενο μήνα ολοκληρώθηκε η μεταβίβαση και των δύο τμημάτων των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά σε σχήμα συμφερόντων του εφοπλιστή Γιώργου Προκοπίου και δρομολογείται πλέον η σταδιακή αναβάθμιση των εγκαταστάσεων, η ενίσχυση των συστημάτων πυρασφάλειας και πυρόσβεσης και η επαναλειτουργία της μεγάλης δεξαμενής που έχει παραμείνει αδρανής για περίπου 20 χρόνια.
Το Νεώριο της Σύρου, που έχει εξυγιανθεί από το 2019 και λειτουργεί υπό τον έλεγχο της ONEX, έχει ήδη επισκευάσει, σύμφωνα με πηγές της εταιρείας, περισσότερα από 400 πλοία, δηλαδή ένα πλοίο κάθε τρεισήμισι μέρες.
Στο Πέραμα, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύθηκαν κατά την επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη εκεί πριν από λίγες μέρες, κατά την τελευταία τετραετία έχουν πραγματοποιηθεί 70 κατασκευές νέων πλοίων και σκαφών ολικής χωρητικότητας άνω των 120.000 κόρων και ανελκύσεις, συντηρήσεις και επισκευές σε περισσότερα από 8.500 πλοία. Εκεί, στα 24 ναυπηγεία του Περάματος, δραστηριοποιούνται 520 ειδικές επιχειρήσεις, ενώ παρέχεται εργασία επίσης σε 280 ειδικές επιχειρήσεις υποστηρικτικές των δραστηριοτήτων τους που κατά μέσο όρο απασχολούν κάθε χρόνο 17.000 εργαζομένους. Το 80% του κύκλου εργασιών μάλιστα αποτελεί εισροή συναλλάγματος από αλλοδαπές πλοιοκτήτριες εταιρείες.
Στη Σαλαμίνα, στη μονάδα της «Ναυπηγεία Σαλαμίνας» συμφερόντων του Γ. Κόρου, κτίζονται μπλοκ κύτους των γαλλικών φρεγατών Belharra, τμήματα δηλαδή των πολεμικών πλοίων όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και της Γαλλίας. Στον οργανισμό λιμένος Πειραιώς, τα πλοία που δεξαμενίζονται στις εκεί καταστάσεις έχουν επίσης αυξηθεί τα τελευταία λίγα χρόνια. Αποτέλεσμα εν μέρει και της αύξησης του αριθμού των πλοίων που προσεγγίζουν πλέον τον Πειραιά μετά τη δραστηριοποίηση της COSCO Shipping στους προβλήτες των τερματικών σταθμών εμπορευματοκιβωτίων.
Καθίσταται σαφές πως η ελληνική ναυπηγική βιομηχανία επιστρέφει και επιχειρεί να διεκδικήσει σημαντικό ρόλο στη Μεσόγειο. Ενα ρόλο που δεν εστιάζεται μόνο σε εξοπλιστικά προγράμματα, τα οποία από τη φύση τους μόνο βραχύβια μπορεί να ωφελήσουν τα ναυπηγεία. Αλλά ποιος είναι αυτός ο ρόλος και πώς μπορεί να εξασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των ναυπηγείων, ώστε να μην επιστρέψει η βιομηχανία στην απαξίωση που περιήλθε πριν από δύο δεκαετίες; Σύμφωνα με τον καθηγητή του Πολυτεχνείου στη Σχολή Ναυπηγών Μηχανολόγων Μηχανικών, Δημήτρη Β. Λυρίδη, «η προσέλκυση πλοίων που προορίζονται για μετασκευές σχετιζόμενες με εναλλακτικά καύσιμα, καθώς και τεχνολογιών εξοικονόμησης ενέργειας, η σχεδίαση και “μαζική” παραγωγή τυποποιημένων νέων πλοίων μικρών αποστάσεων ή πλοίων-πορθμείων που θα επιτρέψουν να επιτευχθούν οικονομίες κλίμακας και μείωση του κόστους παραγωγής» είναι κάποιες από τις δραστηριότητες στις οποίες μπορούν να αποκτήσουν σημαντικό ρόλο τα ελληνικά ναυπηγεία. Επιπλέον, όπως εξηγεί, η κατασκευή πλωτών εξεδρών-βάσεων ανεμογεννητριών για πλωτά αιολικά ή φωτοβολταϊκά πάρκα είναι άλλη μία προοπτική. Επίσης, «η εστίαση σε πλοία με πράσινο αποτύπωμα συνολικού κύκλου ζωής περιλαμβανομένης και της ανακύκλωσης θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα σε μονάδες συμβατές με τις υφιστάμενες αλλά και τις πιθανές μελλοντικές περιβαλλοντολογικές προδιαγραφές και νομοθεσίες». Για τον Δημήτρη Λυρίδη, «η υιοθέτηση τεχνολογιών της Βιομηχανίας 4.0, όπως η ρομποτική, το Διαδίκτυο των Πραγμάτων (IoT), η επαυξημένη πραγματικότητα (Industrial Augmented Reality), η τεχνολογία 3D printing (Additive Manufacturing Methods), και η τεχνητή νοημοσύνη (AI) θα βελτιώσουν την αποδοτικότητά της».
Οι επισημάνσεις του θυμίζουν ώς ένα βαθμό τις εξαγγελίες Γ. Προκοπίου κατά την τελετή παράδοσης παραλαβής του Σκαραμαγκά. Σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα ο νέος ιδιοκτήτης των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά προσδιόρισε ως στόχο να δουλέψουν πάνω σε τεχνολογίες αιχμής, προσθέτοντας, χωρίς όμως να επεκταθεί λεπτομερώς σε αυτό, πως θέλει εκεί να ναυπηγούνται πλοία τελευταίας τεχνολογίας, που κινούνται με ηλεκτρική ενέργεια ή ακόμη και χωρίς πλήρωμα. «Δεν με ενδιαφέρει να κολλάω λαμαρίνες, ούτε μπορούμε να ανταγωνιστούμε τα μεγάλα ναυπηγεία της Ασίας», σημείωσε χαρακτηριστικά. Ο εφοπλιστής, αφού ξεκαθάρισε πως δεν αποκλείεται ο πρώτος πελάτης των ναυπηγείων υπό τη νέα διαχείριση να είναι πλοία ναυτιλιακής εταιρείας συμφερόντων του, προανήγγειλε και τη δημιουργία μονάδας παραγωγής ενέργειας από φυσικό αέριο, καθώς και δέσμευσης άνθρακα και παραγωγής πράσινης μεθανόλης.
«Είναι ευκαιρία τώρα που η ναυπηγική βιομηχανία αναγεννιέται να υιοθετήσει και ένα νέο στρατηγικό και λειτουργικό μοντέλο που δεν χρειάζεται καν να εφεύρει αλλά να αντιγράψει και να προσαρμόσει από άλλους τομείς: η έρευνα και η καινοτομία και η διδασκαλία των νέων τεχνολογιών και πρακτικών από τα εκπαιδευτικά-ερευνητικά ιδρύματα και η στενότερη συνεργασία τους με τη ναυτιλία και τη ναυπηγική βιομηχανία καθώς και κίνητρα (στον βαθμό που αυτό επιτρέπεται από τον ευρωπαϊκό κανονισμό για τις κρατικές ενισχύσεις) μέσω μιας στοχευμένης κρατικής στρατηγικής αποτελούν τις δυνάμεις που συνδέουν τους τρεις βασικούς πυλώνες μιας επιτυχημένης βιομηχανικής συστάδας (industrial cluster) και γεννούν τις απαιτούμενες συνέργειες για τη βιωσιμότητα της πιο ελληνικής ίσως από τις βιομηχανίες», υπογραμμίζει ο καθηγητής του Πολυτεχνείου Δημήτρης Λυρίδης.
kathimerini.gr